استات سدیم چیست؟
استات سدیم یکی از انواع مواد شیمیایی است که در سه گرید صنعتی، آزمایشگاهی و خوارکی و در دو نوع خشک و آبدار تولید می شود. یکی از مهم ترین کاربردهای آن در صنعت مواد غذایی بوده است که به عنوان نگهدارنده مورد استفاده قرار می گیرد. استات سدیم با فرمول شیمیایی CH3COONa به صورت پودر سفید رنگ با بوی شبیه به سرکه است و در آب بسیار محلول است. این ترکیب به شدت جاذب رطوبت است و به دلیل وجود سدیم در ساختار آن، محلول آبی آن به عنوان الکترولیت عمل می کند. این پودر سفید رنگ به دو صورت خشک و آبدار وجود دارد.
خرید استات سدیم
ما در مجموعه کیمیا اکسیر سازان کوثر محصول سدیم استات را در کیسه های 25 کیلوگرمی با حذف فرآیند طولانی واسطه گری بطور مستقیم این محصول را بفروش می رساند. شما مصرف کننده عزیز می توانید برای خرید استات سدیم چینی بصورت خرد و کیسه ای و هم بصورت عمده با کارشناسان فروش تماس حاصل فرمایید.
کاربرد استات سدیم در صنعت مواد غذایی
سدیم استات خوراکی باعث جلوگیری از رشد باکتری ها می‌شود و علاوه بر آن قیمت ارزان تر نسبت به سایر افزودنی های غذایی دارد به همین علت، سدیم استات به عنوان افزودنی غذایی استفاده می‌شود. این ماده به علت حالت خنثی و تقریبا قلیایی که دارد، به عنوان خنثی کننده اسید مواد غذایی و بسته بندی های غذایی از سدیم استات استفاده می‌شود و همچنین می‌تواند به عنوان یک بافر برای کمک به حفظ PH های خاص از سدیم استات استفاده کرد.
برخی مواقع از سدیم استات خوراکی به عنوان یک طمع دهنده و محافظ طعم غذا از آن استفاده می‌شود. نکته مثبت سدیم استات نسبت به سایر افزودنی ها این است که هیچ تخریبی بر روی مواد غذایی داخل بسته بندی ندارد. یکی از مهمترین کاربرد های سدیم استات در زندگی روزمره، تولید ترشی از سدیم استات است. طعم شور ترشی حاصل از سدیم استات به دلیل وجود یون های سدیم و طعم ترش آن به دلیل وجود استات است.
در تولید پنیز نیز که یکی از اجزای جدایی ناپذیر صبحانه و آشپزی در کل دنیاست از استات سدیم به عنوان امولسیون کننده استفاده می شود. سایر محصولات لبنی که ممکن است حاوی این امولسیون کننده باشند عبارتند از خامه، دوغ، ماست، شیر غلیظ شده و در کل هر نوع محصول لبنی را شامل می شود.
از آنجایی که این نمک اسید استیک جاذب رطوبت است، با جذب رطوبت موجود در محصولاتی مانند ماهی، سوسیس، ژامبون، مرغ و غیره باعث کاهش رشد باکتری ها و افزایش زمان ماندگاری آنها می شود. همچنین به گوشت طعم نمکی می دهد.
استات سدیم آزمایشگاهی
استات سدیم آزمایشگاهی جز متداول ترین مواد آزمایشگاهی است که در آزمایشگاه های بیولوژی مولکولی و بیوشیمی مورد استفاده قرار می‌گیرد. دانشگاه ایالتی کلرادو به نتایجی رسیده است که با استفاده از سدیم استات میتوان DNA را از سلول خارج کرد به صورتی که یون های مثبت به بارهای منفی فسفات موجود در DNA متصل می‌شود و DNA رسوب می‌کند.
موارد مصرف استات سدیم آزمایشگاهی
- در تولید لباس های پنبه ای کتان سدیم استات آزمایشگاهی برای جلوگیری از تجمع الکتریسیته ساکن به کار می رود.
- به دلیل کارایی بهتر و ارزانتر بودن، در پوشش و درزگیری بتن برای جلوگیری از صدمه خوردن در برابر آب مورد استفاده قرار می گیرد.
استات سدیم صنعتی
سدیم استات صنعتی به علت خاصیت قلیایی که دارد، می‌تواند اسید را خنثی کند برای همنی از سدیم استات برای خنثی کردن سولفوریک اسید موجود در فاضلاب ها استفاده می‌شود. همچنین سدیم استات می‌تواند باعث از بین بردن ناخالصی ها، لکه ها، زنگ زدگی ها بر روی سطوح فلزی شود. همچنین از سدیم استات در فرایند برنزه شدن چرم، تیمار کلروپون یا لاستیک مصنوعی استفاده می‌شود.
فرآیند تولید استات سدیم چگونه است؟
به دلیل قیمت پایین و مقرون به صرفه بودن این ترکیب، معمولا در استفاده های آزمایشگاهی، بجای سنتز آن را می خرند. اما به طور کلی در سطح آزمایشگاهی، می توان آن را از واکنش استیک اسید (محلول ۵-۸ درصد) و کربنات سدیم (یا بی کربنات سدیم، هیدروکسید سدیم) تولید می شود. که در نتیجه هریک از این واکنش ها سدیم استات و آب تولید می گردد. معادله واکنش آن به صورت زیر است:
CH3COOH + NaHCO3 → CH3COONa + H2CO3
H2CO3 → CO2 + H2O
در صنعت نیز برای تولید سدیم استات سه آبه از واکنش اسید استیک و هیدروکسید سدیم در حلال آبی استفاده می شود. معادله واکنش آن به صورت زیر است:
CH3COOH + NaOH → CH3COONa + H2O
موارد مصرف و کاربرد استات سدیم
با هدف خنثی کردن فاضلاب اسید سولفوریک در فرآیند تولید لباس های کتان برای جلوگیری از تجمع الکتریسیته ساکن در صنعت نساجی مورد استفاده قرار می گیرد.
با توجه به اینکه استات سدیم صنعتی قیمت مقرون بصرفه ای دارد، برای درزگیری و مقاومت بتن در برابر آب استفاده می شود و باعث افزایش طول عمر بتن می شود.
از محلول استات سدیم و اسید استیک به عنوان باز مزدوج اسید استیک برای یم بافر برای نگهداشتن سطح پی اچ نسبتا ثابت مورد استفاده است.
پد ها یا کیسه های حرارتی که در داروخانه ها موجود هستند شامل این ماده به صورت فوق اشباع هستند. در این پدها یک دیسک مسطح فلزی در داخل کیسه قرار دارد، با ضربه زدن به دیسک کریستال های این ماده چسپیده به سطح دیسک از آن جدا شده و با ورود به محلول فوق اشباع به صورت زنجیر های موجب تشکیل کریستال های بیشتر می گردند. گرمای حاصل از تشکیل کریستال ها موجب گرم شدن محلول موجود در داخل کیسه می شوند.
این پدها قابلیت استفاده مجدد را نیز دارند. با خیساندن پد در آب جوش و قرار دادن آن در معرض هوای اتاق محلول فوق اشباع این ماده دوباره تشکیل می گردد. در طی این فرآیند مقداری از کریستال ها بر روی لبه دیسک فلزی باقی می مانند که برای استفاده دوباره از پد لازم هستند.
استات سدیم به عنوان یک مکمل الکترولیتی هنگام تزریق داخل وریدی مهم است. به طور عمده برای تنظیم سطح سدیم در بیماران مبتلا به hyponatremic مشخص شده است.
سدیم استات باز است یا اسید؟
شاید با توضیحاتی که پیشتر ارائه شد حدس اسیدی یا بازی بودن این ماده کار سختی نباشد با این حال لازم است بدانید این ماده به عنوان باز مزدوج استیک اسید نیز شناخته می شود بنابراین با استفاده از محلولی حاوی این دو ماده میتوان یک محلول بافری تهیه کرد که به منظور ثابت نگه داشتن pH استفاده مشود. به طور کلی بافرها ترکیباتی هستند که از ترکیب شدن یک اسید ضعیف با نمک آن یا باز ضعیف و نمک آن تهیه میشوند. بافرها نسبت به تغییرات pH مقاومت نشان میدهند و باعث ثابت ماندن تقریبی pH خواهند شد.
چرا مواد غذایی به نگهدارنده نیاز دارند؟
به طور طبیعی آنزیم های موجود در گوشت، ماهی و طیور بعد از کشته شدن نیز همچنان رشد می یابند. رشد این آنزیم ها را می توان با استفاده از نگهدارنده ها، گرم کردن، سرد کردن، کنسرو سازی ، استفاده از نمک و نگهدارنده ها متوقف نمود. در صورتی که رشد این آنزیم ها متوقف نشود این مواد می توانند سبب نابودی بافت مواد غذایی، تغییر رنگ و مزه ی آن ها شود.
اکسیژن موجود در هوا می تواند تاثیر نامطلوبی بر روی مواد غذایی داشته باشدو چربی ها را اکسید و سفت می کند، رنگ مواد غذایی را قهوه ای می کند و بر مواد مغذی از جمله ویتامین ها تأثیر منفی می گذارد. در نتیجه برای عدم نفوذ اکسیژن به مواد غذایی استفاده از بسته بندی مناسب اهمیت ویژه ای دارد.
میکروارگانیسم ها به حدی کوچک هستند که نمی توانند با چشم دیده شوند. سه نوع از میکروارگانیسم ها (باکتری ها، کپک ها و مخمرها) از جمله متداول ترین میکروارگانیسم ها می باشند که می تواند موجب فساد و خرابی غذا ها شوند. وجود این میکروارگانیسم ها به حدی برای سلامتی مضر است که برخی از آن ها حتی می توانند مسمومیت ها و یا حتی مرگ ناشی از مواد غذایی آلوده به آن ها را به همراه داشته باشند. بسیاری از این میکروارگانیسم ها از جمله باکتری های اسپورفورماتیک که کشتن آنها دشوار است، در خاک و گیاهان یافت می شوند. فلس، پوست و پر حیوانات منشا بسیاری از میکروارگانیسم ها می باشد.
همچنین بسیاری از باکتری ها از جمله عوامل بیماری زایی مانند کامپیلوباکتر، سالمونلا، اشرشیاکلی نیز در روده حیوانات یافت می شوند. در صورتی که شرایط محیطی فراهم باشد این میکروارگانیسم ها به شدت رشد می یابند. با محدود نمودن فعالیت میکروارگانیسم ها با تغییر pH می توان مانع از رشد این میکروارگانیسم ها شد.
نکات ایمنی و خطرات استات سدیم
استنشاق این محصول ممکن است باعث سختی در تنفس و تنگی نفس گردد که در صورت مشاهده علائم ذکر شده باید خود را به محیطی با هوای تازه رساند، درصورت تداوم تنگی نفس نیاز به اقدامات پزشکی و کپسول اکسیژن وجود دارد.
در صورت تماس با پوست، مقدار اضافی ماده را از روی پوست پاک کرده و سپس محل تماس را با آب زیاد شستشو دهید.در صورت بروز علائم سوزش و التهاب مراجعه به پزشک توصیه می شود
اگر به طور اتفاقی این ترکیب بلعیده شد لازم است از خوردن هرگونه مایعات خودداری گردد، دهان را با آب شستشو و به پرشک مراجعه شود.
تماس این ماده با چشم سبب قرمزی و سوزش می گردد بنابراین در صورت تماس، چشم را با آب فراوان شست و شو دهید به طوریکه آب به همراه ماده شیمیایی از چشم خارج شود. مراجعه به پزشک ضروری می باشد.