جلبک ها از هر نوعی که باشند، باید گفت مهم ترین معضل استخرداران در هر صنعتی هستند. عوامل محیطی از جمله گرما و تابش نور خورشید با گذشت زمان باعث می شوند که زمینه رشد جلبک ها فراهم شود. عملکرد آب استخر را جلبک مختل می کند و باعث می شود که انواع بیماری و میکروب ها به راحتی فضای رشد پیدا کنند. در این مقاله قصد داریم هر آنچه مهم ترین نکاتی که با رعایت آنها مانع ایجاد جلبک می شود و روش های پاک کردن فضای استخر از وجود جلبک ها را به تفصیل بیان کنیم.

جلبک چیست؟

بقایای گیاهان و یا هر خاکی، حاوی جلبک سیاه و باکتری می باشد، که توسط باد، انسان و غیره می تواند به آب استخر وارد شود. بنابراین جلبک همیشه در استخر وجود دارد، اما این جلبک ها تحت شرایط خاصی، شکوفا شده و در استخر مشاهده می شوند. عواملی که می تواند باعث شکوفا شدن جلبک در آب استخر شما شود، فیلتراسیون نامناسب و ناکافی برای سایز استخر است و یا استخر گردش آب کافی ندارد و همچنین سطح کلر آب پائین و یا ناسازگار است.

عامل اصلی به وجود آمدن جلبک چیست؟

گردش نامناسب آب همراه با نقاط مرده یا عدم تعادل استخر در مواد شیمیایی استخر، دو عامل اساسی در رشد جلبک در استخر می باشد. هر یک از این عوامل می تواند باعث شکوفایی جلبک استخر شود که در سراسر استخر شما پخش می شود. اگر هوا گرم و آفتابی است، می توانید در عرض چند ساعت یک آلودگی کامل داشته باشید. جلبک کش یک راه موثر برای کمک به فیلتراسیون، بهداشت و گردش آب و خلاص شدن از شر رشد جلبک های سیاه، سبز یا زرد است. برای از بین بردن جلبک استخر، با توجه به نوع و رنگ جلبک، روش های مختلفی وجود دارد.

نشانه های ظاهری وجود جلبک چیست؟

• بوی نا مطبوع آب
• افزایش حشرات در آب
• تغییر رنگ آب استخر و سبز شدن آن
• سر شدن و لزجی کف و دیواره های استخر

عوامل محیطی رشد جلبک

• وجود نورخورشید
• فیلتراسیون نامناسب
• بالا بودن دمای آب استخر
• کمبود کلر موجود در آب
• عدم تعادل شیمیایی در آب
• بروز مشکل در چرخش آب استخر

معروف ترین جلبک ها کدام هستند؟

• جلبک سیاه

حذف جلبک سیاه از استخر شما ، به محض ماندگار شون، به‌طور فوق‌العاده‌ای دشوار است. جلبک سیاه ، دارای یک لایه محافظ بادوام است که شستشوی آن را دشوار می کند و ریشه های قوی، آن را به دیواره های استخر شما متصل می کند. ریشه ها در کاشی یا دوغاب شما رشد می کنند و برای از بین بردن آن باید تمام ریشه را بردارید. جلبک سیاه از نظر ظاهری دارای رنگ سبز بسیار تیره با لکه های سیاه است.

• جلبک سبز

جلبک سبز، یکی از رایج ترین انواع جلبک است که هر صاحب استخری با آن آسنا است. مشکلات فیلتراسیون یا آب گل آلود می تواند باعث رشد جلبک های سبز شده که به دیواره ها چسبیده یا در آب شناور می شود. وجود جلبک سبز به شما یک استخر سبز می دهد. شما می توانید آن را به صورت ورقه های جلبک استخر یا نقاط کوچک شناور در آب خود ببینید و می تواند لجن سبزی را تشکیل دهد.

• جلبک صورتی

جلبک صورتی در واقع باکتری است که به صورت رگه ای یا نقطه ای ظاهر می شود و در گوشه ها و شکاف های استخر شما ظاهر می شود. خیلی آهسته رشد می کند و به احتمال زیاد کل استخر شما را نمی گیرد. در استخرهایی با فیلتراسیون بد بهترین عملکرد را دارد و به هر سطح صافی مانند دیوارها یا تجهیزات استخر می چسبد. برای از بین بردن جلبک استخر ، باید سطح کلر را در استخر خود افزایش دهید و شوک وارد کنید.

• جلبک زرد

جلبک زرد دوست دارد در مناطق سایه دار به دیوارهای استخر شما بچسبد و خلاص شدن از شر آن دشوار است و به صورت ورقه ای شکل می گیرد. می‌توانید هفته‌ها تلاش کنید تا از شر آن خلاص شوید، زیرا آلوده کردن مجدد استخر بسیار آسان است. جلبک های کوچک می توانند به اسباب بازی های استخر، تجهیزات نظافتی یا داخل فیلتر استخر بچسبند و همچنین در برابر کلر مقاوم هستند.

روش های جلوگیری از رشد جلبک

کنترل و مراقبت کیفیت آب استخر

اگر به طور مرتب آب استخر کنترل و چک شود و میزان قلیایی بودن آب و ph آب بررسی شود و کلر آزاد و اسید سیانوریک آب مورد اندازه گیری قرار گیرد. مشکلات موجود سریع کشف شده و از بین می رود تا از ایجاد جلبک جلوگیری شود. آب استخر را روزانه چک کنید و در طول هفته یکبار میزان کیفیت و تعادل شیمیایی آب را بررسی و اندازه گیری کنید. کنترل سطح کلر بهترین راه برای جلوگیری از رشد سریع جلبک استخر است. تعادل آب را به درستی حفظ کنید، سیستم فیلتراسیون خود را هر روز اجرا کنید و هر هفته یکبار یک جلبک کش به آب اضافه کنید. درجه قلیائیت شما باید 100 ppm و ph باید 7.2 باشد و سطح اسید سیانوریک باید بین 30 تا 50 باشد. اینها بهترین سطوح برای جلوگیری از رشد جلبک ها در استخر هستند. کلر شما باید بین 2 تا 4 پی پی ام باشد و آب شما باید دائما در گردش باشد. مکمل های معدنی یا ازن و درمان اشعه ماوراء بنفش نیز می توانند به خوبی کار کنند.

استفاده از مواد ضد جلبک برای پیشگیری

یکی از روش های پیشگیری،استفاده هفتگی و با میزان کم و مشخص از مواد ضد جلبک در استخری که دارای کیفیت آب نرمال باشد،است. در این روش ، جلبک های کوچک به وجود آمده، از بین می رود و فرصت رشد و تکثیر در آب استخر را پیدا نمی کند. توجه داشته باشید که قبل از استفاده از این مواد، مقدار تعیین شده برای پیشگیری را در آب استخر وارد کنید، در غیر اینصورت در دیواره های استخر لکه ایجاد می شود و یا اینکه روی آب کف ایجاد می شود.

از بین بردن فسفات در استخر

جلبک ها از فسفات و مواد شیمیایی که در آب استخر ایجاد می شود، برای رشد خود استفاده می کنند. با استفاده از کیت فسفات هر چند وقت یکبار میزان فسفات آب را اندازه گیری کنید. در صورت بالا بودن از مواد ضد فسفات موجود در بازار برای از بین بردن آنها استفاده کنید. پس از تزریق ضد فسفات ، آب استخر را با استفاده از فیلتر،ابزار تمیز کننده و جاروی استخر به مدت ۱ تا ۲ روز تمیز کنید. بعد از آن شوک کلر زنی انجام دهید تا میزان فسفات(که باید حداکثر ۳۰۰ppm باشد)در آب استخر نرمال شود.

افزودن مواد شیمیایی به آب استخر

در صورت امکان، موارد زیر را به آب خود اضافه کنید:

مواد معدنی مانند مس، نقره و طلا همه مواد معدنی هستند که رشد جلبک ها را کند می کنند. شما اشکال کلات شده این مواد معدنی را دریافت خواهید کرد که مانع از لکه دار شدن دیواره ها، تجهیزات و کف استخر شما می شود. کیتین می تواند رشد جلبک ها را با پاک کردن طیف وسیعی از آلاینده هایی که جلبک ها از آب تغذیه می کنند، متوقف کند. این همچنین کارایی سیستم فیلتراسیون و ضدعفونی کننده استخر را افزایش می دهد. تترابورات پتاسیم ، این ماده شیمیایی جلبک ها را از تبدیل شدن به دی اکسید کربن به منبع غذایی که برای رشد و پخش شدن جلبک استفاده می شود، متوقف می کندانواع راهکارهای از بین بردن جلبک ها

شوک کلر زنی در آب استخر

هنگامی که رنگ آب استخر سبز می شود و یا اینکه توده های جلبک در آب استخر دیده می شود، این نشان دهنده این است که در آب استخر به میزان کافی کلر وجود ندارد. در نتیجه برای افزایش کلر آب از روش کلر زنی برای از بین بردن جلبک استخر استفاده می شود. مدت زمان لازم برای شوک کلر زنی یک الی سه روز تخمین زده می شود. در صورتی که میزان جلبک های تشکیل شده در استخر زیاد باشد و آلودگی آب زیاد باشد، زمان لازم برای شوک الکتریکی یک هفته به طول می انجامد.

بهبود گردش آب در استخر

اگر گردش آب در استخر را بهبود ببخشیم در نتیجه تمام نقاطی که دارای جلبک می باشد،پوشیده می شود. اگر جلبک در یک نقطه از استخر مشاهده شود و تمام استخر را پوشش ندهد،نشان دهنده این است که در استخر نقاط مرده و بدون گردش آب وجود دارد. در این صورت جت ورودی آب استخر را بررسی کنید. ورودی آب در جت ها به سمت داخل استخر باید دارای زاویه باشد تا آب در استخر حرکت حلقوی داشته باشد و نقاط بیشتری را تحت پوشش قرار دهد.

استفاده از مواد منعقد کننده

یکی از روش های سریع جلبک زدایی آب استخر، استفاده از مواد منعقد کننده مانند زاج می باشد. بعد از استفاده از منعقد کننده آب استخر قابل استفاده نیست و باید کلر زن استخر را برای ضدعفونی کردن و آماده کردن آب استخر استفاده کرد. مواد منعقد کننده،باعث چسبیدن جلبک ها به یکدیگر شده و در کف استخر ته نشین می شوند و به این روش می توان جلبک ها را از استخر تخلیه کرد. دقت کنید تا زمانی که میزان کلر و ph آب استخر به سطح استاندارد برسد در آن شنا نکنید.

استفاده از مایع ضد جلبک

مواد ضد جلبک، کات کبود و سایر مواد شیمیایی ، باعث از بین رفتن جلبک استخر می شوند. اما این روش دارای هزینه بالایی است و باید نکاتی را هم رعایت کرد از جمله:

توان مواد ضد جلبک در از بین بردن جلبک متفاوت است.اگر جلبک موجود در استخر زیاد باشد و یا سیاه رنگ شده باشد، باید از ضد جلبک هایی با توان بالا استفاده کرد و برای خرید ضد جلبک مناسب حتما از فروشنده مشاوره بگیرید. بعد از اضافه کردن مواد ضد جلبک به استخر،بعد از گذشت ۲۴ ساعت مواد شیمیایی دیگر را به آب اضافه کنید. مواد ضد جلبک مس، دارای ترکیبات مناسبی برای از بین بردن جلبک استخر دارند و ممکن است دیوارها لکه گذاری کنند.

چرا باید جلبک استخر را از بین برد؟

اسپورهای جلبک که یکی از مهم‌ترین و اصلی‌ترین روش‌های تولید مثل این گیاه است، توسط باد، باران و یا حتی وسایلی که برای تمیز کردن استخر به کار برده می‌شود، وارد آب استخر شده و آن را آلوده می‌کند. این مورد به خصوص در استخرهایی که در زیر نور خورشید بوده و به اصلاح روباز هستند، بیش از استخرهایی دیده می‌شود که سقف آنها پوشیده است.

در استخرهای روباز، وجود دی اکسید کربن، نیترات و وجود گرما باعث می‌شود که موقعیت و شرایط خوبی برای رشد و گسترش این گیاه، در همه‌جای استخر فراهم آید. معمولا در استخرهایی که فیلتراسیون خوبی ندارند، رشد جلبک‌ها بیش از بقیه استخرها به چشم می‌خورد.

نکته‌ای که خوب است در مورد این گیاه بدانید، حضور همیشگی آنها در استخر است. این گیاهان، همیشه به صورت میکروسکوپی در استخر حضور دارند و فقط منتظر یک فرصت هستند تا شرایط بهتری برای رشد ایجاد شود. وقتی شرایط مناسبی برای رشد و نمو جلبک‌ها به وجود آمد، این گیاهان از حالت میکروسکوپی خارج شده و خود را نشان می‌دهند.

حال که فهمیدیم جلبک‌ها چگونه ایجاد می‌شوند، خوب است در مورد مشکلاتی که ایجاد می‌کنند نیز نکاتی را بیان کنیم. معمولا در استخرهایی که برای شنا کردن از آنها استفاده می‌شود، یکی از اولین مشکلاتی که پدید می‌آید، نامناسب شدن آب و ظاهر آن برای شنا کردن است. کمتر کسی را می‌توانید پیدا کنید که بخواهد در استخرهای دارای جلبک، شنا کند. مشکل دیگری که جلبک‌ها در آب استخر پدید می‌آورند، کدر شدن آن است. این گیاهان در اثر فعالیت‌هایی که دارند، رنگ آب را به سمت کدر شدن می‌برند و باعث ایجاد ظاهری بسیار نا زیبا در آن می‌شوند.

موضوعی که باید به آن توجه داشته باشید این است که معمولا استخرهایی که حاوی جلبک هستند، هیچ ضرری برای شناگران ندارند؛ اما از آنجایی که این گیاهان، یک پناهگاه امن برای اشرشیاکلی به شمار می‌روند، ممکن است بیماری‌هایی را در انسان ایجاد کنند. اشرشیا، یک نوع باسیل است و معمولا در روده جانوران خون گرم وجود دارد.

نکات مهم در حفظ آب استخر از رشد جلبک ها

• میزان کلر آب استخر به خصوص در فصول گرم سال،باید اندازه گیری شود تا کاهش نیابد. زیرا نور آفتاب باعث از بین رفتن کلر آب می شود.
• در زمستان برای جلوگیری از ورود زباله و گرد و خاک از روکش های استخری که آب از آن بتواند عبور کند استفاده کنید.
• تا زمانی که جلبک ها از بین نرفته و میزان کلر به حد تعادل نرسیده باشد،از استخر استفاده نکنید.
• بهتر است برای اضافه کردن مواد شیمیایی به آب،مقداری از مواد را در آب وارد کنیم و بعد از گذشت چند ساعت مابقی مواد را در آب بریزیم.با این کار عملکرد مواد شیمیایی و پارامتر های تعادل آب بهتر انجام می گیرد.
• حتما مطمئن باشید که که فیلتر استخر تمیز باشد. زیرا جلبک های وارد شده به فیلتر باعث گرفتگی فیلتر و عدم کارایی مناسب آن می شود. هر زمانی که فشار فیلتر از ۱۰psi بیشتر از حالت عادی باشد، نسبت به تمیز کردن فیلتر اقدام کنید.

مواد شیمیایی موثر در از بین بردن جلبک استخر

• سولفات مس

سولفات مس بر انواع جلبک تاثیرگذار است، ولی نباید از آن در حوض های تزیینی یا استخر با اندودکاری تیره استفاده شود زیرا لکه ایجاد می کند. قرن ها از صفحات مسی در کف قایق ها و کشتی استفاده می شد تا از رشد ارگانیسم های دریایی خاصی جلوگیری شود که به ته کشتی و قایق ها می چسبیدند. مس در واقع از نفس کشیدن و غذاخوردن جلبک جلوگیری می کند.

تنها ایراد سولفات مس این است که باعث لکه دار شدن سطوح اندودکاری استخر به رنگ سبز متمایل به آبی می شود.محصولات جدید حاوی سولفات مس و دیگر عناصر شیمیایی چند ظرفیتی است که متاسفانه به علت حضور اکسیدکننده هایی از قبیل کلر لکه ها از بین نمی روند. این محصولات فقط برای حوض های تزیینی یا استخر با اندودکاری تیره مناسب است. زیرا لکه های احتمالی برجسته و نمایان نیستند.

• نقره کلوئیدی

نقره کلوییدی بر انواع جلبک در تمام موقعیت ها تاثیرگذار است. نقره به نور حساس است و در برابر آن و در حضور اسیدها یا اکسیدکننده ها به رنگ سیاه نمایان می شود.

• پلیمرها

پلیمرها بر انواع جلبک تقریبا تاثیرگذارند و تاثیر زیادی بر جلبک سبز و زرد دارند. جلبک کش های پلیمری از ترکیب شیمیایی مختلف ساخته می شوند.

جلبک کش های پلیمری به غشای بیرونی جلبک حمله کرده تا آن را از بین ببرند. آن ها یک بار الکتریکی مثبت و قوی دارند که به جلبک با بار الکتریکی منفی و گرد و خاک و برگ داخل آب می چسبد. این کار از کارایی آن ها می کاهد. جلبک کش پلیمری تاثیر زیادی بر جلبک سیاه ندارد زیرا یک لایه سخت بیرونی دارد. برس کشیدن تا حدی مشکل را برطرف می کند.

پلیمرها نمی توانند سطح استخر را پوشش بدهند و به طو کامل از رشد جلبک کننده ها جلوگیری کنند. بعبارت دیگر از آن ها برای جلبک سبز استفاده شود. برس کشیدن فراموش نشود. همواره از جلبک کش به میزان 20 درصد بیشتر استفاده کنید تا تاثیر گرد و خاک و برگ را از بین ببرد.

• آمونیاک چهار ظرفیتی

آمونیاک چهار ظرفیتی بر انواع جلبک در مراحل اولیه تاثیرگذار است. آن ها همانند پلیمرها هستند که از بارهای الکتریکی مثبت و معمولی برخوردارند.

اگر آمونیاک چهار ظرفیتی هم زده شود، فوم ایجاد می کند. بنابراین، نمی توان از آن در جکوزی استفاده کرد زیرا کف زیادی توسط جریان های پرفشار آب یا هوا ایجاد می شود.

• بوستر کلر

بوستر کلر بر جلبک زرد و سبز تاثیرگذار است. آمونیاک بدون آب یک بوستر کلر بسیار موثر است. آن یک ماده موثر و ارزان برای استخرهای بزرگ است.

تاثیر رنگ استخر بر رشد جلبک چیست؟

برای رنگ کردن سطوح داخلی استخر از سه نوع رنگ نانو، اکریلیک و رنگ استخری ضد جلبک استفاده می‌شود که هرکدام ویژگی‌ها و مزایای مخصوص خود را دارند. اما رنگ ضد جلبک، علاوه بر پوشش سطوح داخلی، از رشد جلبک‌ها بر روی دیواره و کف استخر جلوگیری می‌نماید.

این نوع رنگ حاوی مواد ضد جلبک است و به علاوه، با ایجاد سطی کاملا صاف و یکنواخت، از چسبیدن جلبک‌ها به سطوح جلوگیری نموده و برای رشد و تکثیر آن‌ها مانع ایجاد می‌کند. همچنین، در صورت رشد جلبک بر روی سطوحی که با رنگ ضد جلبک پوشیده شده‌اند، به سادگی و بدون نیاز به مواد شوینده‌ی قوی و تنها با فشار آب، می‌توان آن‌ها را حذف نمود.

رنگ استخری ضد جلبک به راحتی با استفاده از تینر غلیظ می‌شود و مساحت مناسبی را نیز پوشش می‌دهد. طول عمر این نوع رنگ بسیار بالاست و در برابر آب و انواع مواد شیمیایی به خوبی مقاومت میکند. با توجه به این نکته، استفاده از آن بسیار به‌صرفه می‌باشد. این نوع رنگ، فاقد هرنوع ماده‌ی سمی و زیان‌آور برای انسان و محیط زیست است. به علاوه، نوعی عایق رطوبتی نیز محسوب می‌گردد.

لازم به ذکر است که پیش از به کارگیری رنگ ضد جلبک استخر، باید سطوح مورد نظر به طور کامل خشک شوند و در صورت احتمال وقوع باران نیز بهتر است عملیات مربوطه به تعویق بیفتد. خشک شدن این رنگ، حدود دو روز به طول می‌انجامد.

نتیجه گیری

مهم ترین نکته ای که باید در مورد جلبک ها بدانیم این است که به هرحال همیشه استخرها در معرض این آسیب هستند و تنها راهکاری که در پیش رو داریم این است که در مرحله اول سعی کنیم تمام نکاتی که کمک می کند احتمال رشد جلبک هر چه کمتر شود را با دقت نظر کافی انجام دهیم. مرحله بعد در صورتی که با جلبک استخر مواجه شدیم باید بهترین روشی که مناسب شرایط استخر است انتخاب کنیم و فرآیند جلبک زدایی را در اسرع وقت انجام دهیم و این کار را عقب نیندازیم چرا که هر چه زمان بگذری کار سخت تر شده و احتمال نتیجه گیری کمتر می شود.