اسید سیتریک آبدار

خرید اسید سیتریک آبدار

یک نوع دیگر از انواع اسید سیتریک که کاربردهای بسیار زیادی در صنایع مختلف دارد، اسید سیتریک آبدار است. اسید سیتریک آبدار (Citric Acid Monohydrate) یکی از مهم‌ترین ترکیبات آلی در صنایع غذایی و دارویی است که به‌طور طبیعی در مرکباتی مانند لیمو، پرتقال و نارنگی یافت می‌شود. این ماده از خانواده اسیدهای کربوکسیلیک بوده و فرمول شیمیایی آن C₆H₈O₇·H₂O است. واژه‌ی آبدار یا Monohydrate به این معناست که هر مولکول اسید سیتریک دارای یک مولکول آب کریستالی در ساختار خود است، که تفاوت اصلی آن را با نوع بدون آب (Anhydrous Citric Acid) مشخص می‌کند.

ویژگی اسید سیتریک آبدار

1-    نقطه ذوب پایین

2-    شکل ظاهری بصورت کریستال بلوری

3-    میزان حلالیت بالایی در آب دارد.

فرآیند تولید سیتریک اسید آبدار

روش متداول استحصال اسید سیتریک با استفاده از فرایند متابولیسمی مخصوص، بصورت کشت دادن نوعی کپک بنام آسپرژیلوس نایجر بر روی بستری از شکر است. ساکاروز بستر تولید اسید سیتریک در محیط این فرایند است. قارچ Aspergillus niger از یک ترکیب قند استفاده کرده و مقدار 80 گرم بر لیتر معادل 57 درصد اسید سیتریک تولید می کند.

در آزمایش دوم این مقدار خیلی کمتر است و با استفاده از جلبک دریایی که بعنوان بستر قند در محیط فرایند تولید استفاده می شود فقط 30 گرم بر لیتر معادل 22 درصد اسید سیتریک تولید می شود.

در طول فرایند استحصال اسید سیتریک با عمل جدا ساختن و ته نشینی ماده‌ای بنام کلسیم سیترات بوجود می‌ آید. این ماده طی واکنشی که با آب دارد، اسید سیتریک و کلسیم هیدروکسید تولید میکند. معادله شامل:

Ca_3 (〖C_6 H_5 O_7)〗_2+6H_2 O →3Ca(OH)_2+2C_6 H_8 O_7

طبق ارزیابی براوردهای نظری به میزان 112 گرم اسید سیتریک خشک در هر 100 گرم ساکاروز تولید می گردد. با اینحال در طول فرایند تروفوفاز، حین رشد فعال در تشکیل متابولیت های اولیه با استفاده از این سویه‌ ها معمولا از 70 درصد پیش بینی های ارزیابی شده نظری در منبع کربن تجاوز نمی کند. بنابراین با وجود اینکه سابقه طولانی و موفقیت‌ آمیزی در تولید اسید سیتریک در دنیا بوده، نمیتوان نظری واحد در توصیف اساس بیوشیمیایی فرایندهای تخمیری متابولیتی بیان نمود.

تفاوت اسید سیتریک آبدار و خشک چیست؟

1- نکته‌ای که به عنوان یک قانون در علم شیمی مطرح است، جذب مولکول‌های آب در زمان تشکیل کریستال است. ترکیبات مختلف وقتی می‌خواهند کریستال‌های خود را تشکیل دهند، مقداری آب جذب می‌کنند. اگر به ساختار مولکولی ترکیبات خشک نگاه کنید، متوجه خواهید شد در فرم آنهیدروز یا خشک ترکیبات، آب وجود ندارد و در فرم مونوهیدرات، آب وجود دارد.

2- این قانون در مورد اسید سیتریک آبدار و اسید سیتریک خشک نیز صادق است. در ساختار مولکولی سیتریک اسید آبدار، مولکول‌های آب وجود دارد و به همین دلیل به صورت کریستال‌های سفیدرنگ دیده می‌شوند. این در حالی است که اسید سیتریک خشک، به صورت یک پودر غیر کریستالی است، زیرا حاوی مولکول‌های آب نیست.

3- موضوع دیگری که باعث تفاوت سیتریک اسید آبدار و اسید سیتریک خشک شده است، شیوه تولیدشان است. برای تولید اسید سیتریک خشک از تبلور آب گرم و برای تولید سیتریک اسید آبدار، از روش تبلور آب سرد استفاده می‌کنند، این دو روش تولید باعث تفاوت آنها در خواص و ویژگی‌ها شده است.

4- ساختار و ویژگی‌های گوناگونی که در اسید سیتریک آبدار و اسید سیتریک خشک مشاهده می‌شود، باعث تفاوت در کاربردهای این دو ماده نیز شده است. برای مثال، در صنایع غذایی از سیتریک اسید آبدار برای ایجاد طعم ترش استفاده می‌کنند و سیتریک اسید خشک برای تنظیم pH و حفظ روکش براق در میوه‌ها کاربرد دارد.

کاربرد سیتریک آبدار در صنایع چیست؟

• در مواقعی که نیاز است pH محیط حفظ شود، از این ماده استفاده می‌کنند.
• این ماده کاملا تخریب پذیر است و برای نابودی‌اش می‌توان آن را با فاضلاب دفن کرد.
• در تمامی جاهایی که نیاز است مزه ترش ایجاد شود، اولین ماده‌ای که به سراغ آن می‌روند، سیتریک اسید آبدار است.
• سیتریک اسید آبدار یک ماده‌ی غیر سمی است و از جمله ترکیبات شیمیایی است که واکنش پذیری بالایی از خود نشان نمی‌دهد.
• حفظ پایداری مواد فعال از دیگر مزیت‌ها و خصوصیات این ماده است. به همین دلیل است که هر جایی که نیاز به نگهدارنده باشد، از سیتریک اسید آبدار استفاده می‌کنند.

✅ پیشنهاد مطالعه: کاربرد سیتریک آبدار در صنعت مواد غذایی

اسید سیتریک آبدار تولید کجاست؟

اسید سیتریک آبدار در کشورهای مختلف تولید و در بازار مصرف شما تنوع بسیار زیادی از برندهای تولید کننده سیتریک آبدار را مشاهده می کنید. یکی از معروف ترین کشورهای تولید کننده اسید سیتریک آبدار چینی در کیسه های 25 کیلوگرمی می باشد. همچنین تولید کنندگان فعال در صنعت مواد شیمیایی با توجه به نیاز بازار در کشور عزیزمان ایران اقدام به تولید اسید سیتریک آبدار در کیسه های 25 کیلوگرمی کرده اند.

اسید سیتریک آبدار از کجا بخریم؟

مجموعه کیمیا اکسیر سازان کوثر اسید سیتریک آبدار را با برند چینی و ایرانی بصورت کیسه ای و عمده بفروش می رساند. در صورت نیاز به دریافت پیش فاکتور با کارشناسان فروش مجموعه تماس حاصل فرمایید.

موارد مصرف و کاربرد اسید سیتریک آبدار

• صنایع دارویی

در صنعت تولید دارو سیتریک آبدار یکی از محصولات بسیار پرکاربرد است:

1-    تنظیم اسیدیته

2-    تنظیم پی اچ

3-    تولید گرانول های جوشان

4-    به جهت افزایش پایداری انسولین و...

• صنعت مواد غذایی

در صنعت موادغذایی به منظور ایجاد طعم ترش و اسیدی به انواع تولیدات مواد غذایی مورد استفاده قرار می گیرد.

• بیوتکنولوژی

از بافر سیترات در تهیه پلاکت‌هایی استفاده می‌کنند که قرار است در میکروسکوپ اینترواویتال به کار برده شود. در الکتروفورز آنزیم‌های باکتریایی نیز از بافر تریس سیترات استفاده می‌شود. در تولید بافر تریس سیترات، سیتریک اسید آبدار نقش بسیار مهمی دارد.

• پالایش فلزات

استفاده از این ماده به عنوان فرمول تمیز کردن فلز پایه، می تواند به طور موثر اکسیدهای تشکیل شده بر روی سطح فلزات آهنی و غیر آهنی را حذف کرده و به عنوان یک اسید آلی ضعیف، می تواند آسیب جزئی به سطح لایه فلزی وارد کند. به علت توانایی این ماده در ایجاد کی لیت با یون های فلزی از خوردگی سطح فلزات جلوگیری می کند. در عین حال می تواند با از بین بردن شکاف های ناشی از خوردگی، موجب درخشندگی و براق شدن فلز می شود.

• مواد شوینده

سیترات سدیم خاصیت آنتی باکتریال دارد. فسفات ها به دلیل تخریب پذیری پایین در مواد شوینده اثر پاک کنندگی پایینی دارد. در حالیکه این اسید و مشتقات آن به دلیل سرعت تجزیه بالا در حین شست و شو ظروف خانگی بسیار مورد توجه قرار گرفته است. این ماده به همراه سدیم سیلیکات آلومینیوم از خاصیت شویندگی و پاک کنندگی بسیار بالایی برخورددار است. برای این نوع شوینده های خانگی از محلول  50 درصد این ماده  به عنوان ماده شوینده استفاده می شود.

چرا صنایع غذایی معمولا نوع آبدار را ترجیح می‌دهند؟

🧪 ۱. ساختار مولکولی و رفتار فیزیکی بهتر در محیط غذایی

اسید سیتریک آبدار دارای یک مولکول آب کریستالی (C₆H₈O₇·H₂O) در ساختار خود است.

این مولکول آب باعث می‌شود:

• کریستال‌ها پایدارتر و نرم‌تر باشند.
• در تماس با محیط‌های مرطوب، کمتر گرد و غبار ایجاد کنند.
• در حلالیت با آب (برای تهیه محلول‌ها یا شربت‌ها) ملایم‌تر و کنترل‌شده‌تر حل شوند.
• در کارخانه‌های نوشیدنی و صنایع مربا، این ویژگی باعث اختلاط یکنواخت‌تر و واکنش تدریجی‌تر با شیرین‌کننده‌ها می‌شود، بنابراین کنترل pH دقیق‌تر انجام می‌گیرد.

🍹 ۲. حل‌شدن سریع‌تر و آسان‌تر در آب

در خطوط تولید نوشابه، آبمیوه و سس، زمان حل شدن مواد بسیار حیاتی است.

اسید سیتریک آبدار، به‌دلیل داشتن آب کریستالی:

1. سریع‌تر از نوع خشک در آب سرد حل می‌شود.
2. رسوب یا دانه کریستالی کمتری باقی می‌گذارد.
3. و باعث شفافیت بهتر محلول نهایی می‌شود.

🧂 ۳. طعم متعادل‌تر و طبیعی‌تر در کاربرد خوراکی

از دیدگاه حسی، فرم آبدار اسیدیته نرم‌تر و طعم طبیعی‌تری نسبت به نوع خشک دارد.

در نوشیدنی‌های گازدار و آبمیوه‌ها، تولیدکنندگان ترجیح می‌دهند از نوع آبدار استفاده کنند زیرا:

• طعم ترشِ حاصل از آن کمتر تند است.
• احساس دهانی (Mouthfeel) مطلوب‌تری ایجاد می‌کند.
• pH محلول معمولا با شیب ملایم‌تری کاهش می‌یابد و کنترل مزه دقیق‌تر می‌شود.

🧴 ۴. پایداری کریستال در محیط‌های مرطوب کارخانه

محیط تولید مواد غذایی همیشه دارای رطوبت زیاد است.

نوع خشک (Anhydrous) در چنین شرایطی به‌سرعت رطوبت جذب کرده و به آبدار تبدیل می‌شود، که باعث گلوله‌شدن و چسبندگی در دستگاه‌ها می‌گردد.

در نتیجه:

1. نگهداری نوع آبدار راحت‌تر است.
2. دانه‌بندی آن در سیلو یا مخزن تغییر چندانی نمی‌کند.
3. و مشکلات فیدر یا دوزینگ در ماشین‌آلات کمتر می‌شود.

⚗️ ۵. کنترل دقیق‌تر pH و واکنش‌های شیمیایی

در صنایع غذایی، واکنش‌های وابسته به pH (مثل ژلاتینه شدن پکتین‌ها، تخمیر لاکتیک و پایداری ویتامین C) حیاتی‌اند.

اسید سیتریک آبدار، به خاطر ورود تدریجی یون‌های H⁺ به محلول، کنترل‌پذیریِ بسیار بیشتری بر افت pH نسبت به نوع خشک دارد.

به‌ویژه در:

• تولید نوشابه‌های رژیمی
• تنظیم pH سس‌ها و مرباها
• و حتی کنترل طعم در پودر نوشیدنی‌های فوری

🧊 ۶. سازگاری با فرآیندهای سرد

1. نوع آبدار حتی در دماهای پایین (۵ °C – ۲۰ °C) به‌خوبی در آب حل می‌شود.
2. در حالی‌که نوع خشک نیاز به دمای بالاتر دارد تا به‌طور کامل حل شود.
3. این مزیت در نوشیدنی‌های سرد و آب‌میوه‌های آماده (RTD) بسیار مهم است.

🧼 ۷. درجه خلوص و استاندارد جهانی

در بازار جهانی، برندهای معتبر (مانند TTCA، ENSIGN، Weifang) نوع آبدار خود را طبق استاندارد E330 (Food Grade) تولید می‌کنند.

این نوع دارای:

1. خلوص بالا (≥ 99.5 %)
2. pH ≈ 2.2 (محلول ۵٪)
3. و رطوبت کنترل‌شده (۷.۵ – ۹ ٪) است.
4. که آن را برای مصرف غذایی ایده‌آل می‌سازد.

در واقع یورو و FDA آمریکا نیز نوع آبدار را به‌عنوان فرم استاندارد غذایی تعریف کرده‌اند، و بیشتر استانداردهای بین‌المللی بر همین پایه تنظیم شده‌اند.

📦 ۸. مزایای لجستیکی و ذخیره‌سازی

1. پایداری دانه‌بندی در انبارهای مرطوب
2. کاهش گردوغبار در مرحله توزین و اختلاط
3. کاهش خطر ایجاد الکتریسیته ساکن در دستگاه‌های پرکن (که در نوع خشک دیده می‌شود).

💰 ۹. هزینه نهایی و مقرون‌به‌صرفه بودن

با وجود آنکه نوع آبدار کمی سنگین‌تر است (به دلیل مولکول آب)، ولی در فرمولاسیون واقعی تفاوت کمی در دوز موثر دارد.

از سوی دیگر:

1. نرخ تبدیل بالاتر در کارخانه
2. کاهش ضایعات ناشی از کلوخه شدن
3. و کنترل بهتر حلالیت
4. باعث می‌شود در مجموع هزینه تولید نهایی کمتر باشد.

در مجموعه نتیجه می گیریم صنایع غذایی نوع آبدار را ترجیح می‌دهند چون:

1. پایداری فیزیکی بالاتری دارد.
2. در محیط مرطوب کارخانه بهتر نگهداری می‌شود.
3. سریع‌تر و یکنواخت‌تر در آب حل می‌شود.
4. طعم ترش آن طبیعی‌تر است.
5. کنترل دقیق‌تر pH را ممکن می‌سازد.
6. با استانداردهای بین‌المللی گرید خوراکی هم‌خوان است.

مفهوم عبارت FOOD GRADE – E330 درج شده روی کیسه اسید سیتریک آبدار چیست؟

عبارت FOOD GRADE – E330 یکی از مهم‌ترین و رایج‌ترین نمادهای شیمیایی و استاندارد بین‌المللی است که بر روی بسته‌بندی‌های صادراتی اسید سیتریک آبدار (Citric Acid Monohydrate) درج می‌شود. این علامت نه‌تنها معرف کیفیت و ایمنی محصول از نظر مصرف انسانی است، بلکه نشان‌دهنده تطابق کالا با الزامات قانونی و فنی سازمان‌های غذا و دارو در سطح جهانی است. در ادامه توضیحی کاملا فنی، استاندارد و دقیق درباره چرایی استفاده از این عبارت ارائه می‌شود:

🔹 دلیل علمی و فنی درج عبارت FOOD GRADE

واژه Food Grade به معنی درجه خوراکی است. یعنی ترکیب شیمیایی مورد نظر (در اینجا اسید سیتریک آبدار) دارای خلوص، ایمنی، و کیفیتی مطابق با استانداردهایی است که مصرف انسانی را مجاز می‌دانند.

از نظر صنعتی، اسید سیتریک در دو سطح کیفیت تولید می‌شود:

• Industrial Grade (درجه صنعتی):برای مصارف فنی، شوینده‌ها و واکنش‌های شیمیایی.
• Food Grade (درجه خوراکی):با خلوص بسیار بالا، بدون ناخالصی‌های فلزی سنگین یا ترکیبات سمی. عبارت Food Grade بر بسته‌بندی‌ها تایید می‌کند که محصول اختصاصاً برای استفاده در صنایع غذایی و نوشیدنی طراحی، تولید و کنترل کیفی شده است.

🔹 مفهوم عدد استاندارد E330

کد E330 عدد طبقه‌بندی اختصاصی در سیستم افزودنی‌های غذایی اتحادیه اروپا (European Food Additives Code) است.

حرف E بیانگر European Approved Additive (افزودنی مورد تأیید اروپا) است و عدد 330 شناسه‌ی اختصاصی برای Citric Acid می‌باشد. بنابراین هنگامی که روی بسته نوشته می‌شود FOOD GRADE – E330 به وضوح اشاره دارد که:

• این محصول اسید سیتریک با درجه خوراکی است که مطابق با مقررات اتحادیه اروپا مجاز به مصرف غذایی می‌باشد.

این استاندارد جهانی در تمامی گواهی‌های کیفیت مانند FAO، WHO، Codex Alimentarius، EFSA، و FDA پذیرفته شده است.

🔹 اهمیت در فرآیند صادرات و بازرسی کالا

در صادرات مواد شیمیایی خوراکی از جمله اسید سیتریک آبدار، وجود عبارت FOOD GRADE – E33 الزامی است زیرا:

تشخیص فوری ماهیت مصرفی کالا توسط گمرک و شرکت‌های حمل، مأموران گمرک، واحدهای استاندارد و واردکنندگان با دیدن این برچسب متوجه می‌شوند محصول برای مصرف انسانی است، نه صنعتی؛ در نتیجه مسیر ثبت و کنترل متفاوتی برای آن اعمال می‌شود.

• تسریع در صدور گواهی‌های بهداشتی (Health Certificates)

بارهای دارای برچسب Food Grade – E330 به راحتی اجازه ورود به پایانه‌های مواد غذایی و دارویی را دریافت می‌کنند.

تطابق با الزامات بسته‌بندی در مقاصد صادراتی (مانند عراق، ترکیه، روسیه، اتحادیه اروپا):

این کشورها الزام دارند درج استاندارد بین‌المللی و عدد افزودنی غذایی روی برچسب انجام شود تا با مقررات ایمنی غذایی هماهنگ گردد.

• جلوگیری از تعارض بین کالاهای صنعتی و غذایی

چون Citric Acid در هر دو نوع تولید می‌شود، درج این عبارت از اشتباه، آلودگی متقاطع یا بروز موارد سلامت جلوگیری می‌کند.

🔹 مزیت بازاری و اعتماد برند

در بازارهای جهانی، درج عبارت FOOD GRADE – E330 موجب ایجاد اعتماد برند و تمایز تجاری می‌شود.

به‌ویژه برای صادرکنندگان ایرانی که به کشورهای عراق، عمان، ترکیه، و کشورهای CIS صادرات دارند، این قید در ظاهر بسته‌بندی پیام‌های زیر را منتقل می‌کند:

✅ محصول تولیدشده بر اساس استاندارد بین‌المللی Codex و ISO است.
✅ مناسب مصرف انسانی (Human Consumption)
✅ در صنایع نوشیدنی، شیرینی و لبنیات قابل استفاده است.
✅ نشان‌دهنده‌ی کنترل فلزات سنگین و سولفات در حد مجاز جهانی است.
✅ امکان ثبت گواهی‌های سلامت وزارت بهداشت مقاصد واردکننده را تسهیل می‌کند.
به همین دلیل، شرکت‌های بزرگ مانند Ensign، RZBC، TTCA و Jungbunzlauer همیشه این جمله را روی بسته درج می‌کنند.

🔹پیشنهاد مطالعه: اسید سیتریک آبدار چینی بخریم یا ایرانی؟