مراحل ساخت اسید سیتریک مایع
برای ساخت اسید سیتریک مایع ۵۰ درصد (محلول ۵۰ درصد وزنی اسید سیتریک در آب)، معمولا از اسید سیتریک جامد (آبدار یا بی‌آب) و آب آشامیدنی تمیز استفاده می‌شود. اینجا روش گام‌به‌گام صنعتی و آزمایشگاهی را می‌گویم، چون رعایت ایمنی خیلی مهم است.
مواد اولیه ساخت سیتریک مایع
- ترازو دقیق برای وزن کردن
- اسید سیتریک جامد با خلوص غذایی
- وسایل همزن (همزن دستی یا صنعتی)
- آب تمیز (معمولا آب آشامیدنی یا آب دی‌یونیزه در صنایع حساس)
- ظرف اختلاط ضدزنگ یا پلاستیکی مقاوم (Polypropylene یا HDPE)
فرمول وزنی مواد اولیه ساخت اسید سیتریک مایع
برای تهیه ۱ کیلوگرم محلول اسید سیتریک 50 درصد
- ۵۰۰ گرم اسید سیتریک جامد
- ۵۰۰ گرم آب
برای مقادیر بزرگ‌تر مثلا ۱۰۰ کیلوگرم
- ۵۰ کیلوگرم اسید سیتریک جامد
- ۵۰ کیلوگرم آب
روش تهیه اسید سیتریک مایع
1- آب را اول داخل ظرف بریز و بعد اسید سیتریک جامد را به تدریج اضافه کن.
2- این کار باعث می‌شود محلول شدن کنترل‌شده باشد و از بالا رفتن دما و ایجاد کلوخه جلوگیری شود.
همزدن کامل
3- همزن را روشن کن و مخلوط را تا حل کامل کریستال‌ها ادامه بده.
4- دما معمولا کمی بالا می‌رود (واکنش گرمازا)
5- خنک کردن و ذخیره‌سازی
6- اجازه بده محلول به دمای محیط برسد.
7- در گالن یا مخزن درب‌دار HDPE یا استیل ضدزنگ ذخیره کن.
نکات مهم تولید اسید سیتریک مایع
- دمای بالا می‌تواند باعث تبخیر بخشی از آب شود و درصد تغییر کند.
- اگر از اسید سیتریک آبدار استفاده می‌کنی، وزن آب کریستالی داخل ترکیب باید لحاظ شود.
- استفاده از آب سخت (آب با کلسیم و منیزیم بالا) ممکن است محلول را کدر کند.
فرمول کلی اسید سیتریک 50 درصد
درصد وزنی اسید = وزن اسید / وزن کل محلول * 100
پس اگر بخوای محلول ۵۰٪ بسازی
وزن اسید = 0.5 * وزن کل محلول
وزن آب = وزن کل محلول - وزن اسید
تفاوت اسید سیتریک آبدار و بی‌آب
حدود ۸ درصد آب کریستالی توی ساختارش داره، پس برای دقت بالا باید این آب رو از سهم آب آزاد کم کنی.
بدون آب، محاسبه مستقیم
چند مثال برای درک بهتر
۱. ساخت ۱ کیلوگرم محلول ۵۰ درصد
-
بی‌آب
- اسید بی‌آب = ۵۰۰ گرم
- آب = ۵۰۰ گرم
-
آبدار
اسید آبدار =0.5×1000/0.92≈543.48
آب آزاد = 543.48≈543.48-1000
ساخت ۱۰۰ کیلوگرم محلول سیتریک۵۰ درصد
-
بی‌آب
-
اسید بی‌آب = ۵۰ کیلوگرم
- آب = ۵۰ کیلوگرم
-
آبدار:
- اسید آبدار = 0.5×100000/0.92≈54.35 0.5 \times 100000 / 0.92 \approx 54.35 0.5×100000/0.92≈54.35 کیلوگرم
- آب آزاد = 100−54.35≈45.65 100 - 54.35 \approx 45.65 100−54.35≈45.65 کیلوگرم