بهترین ضد عفونی کننده سالن مرغداری
مرغداری یکی از مهم ترین صنایع کاربردی و اثرگذار در کشور عزیزمان ایران محسوب می شود که تمامی مسائل مربوط به این صنعت برای مسئولان کشوری بسیار استراتژیک و پر اهمیت می باشد. از این رو برای داشتن پروسه تولید یکی از اصلی ترین منابع پروتئینی و همچنین غذایی برای مردم سرزمینمان تمام تلاش خود را در همه زمینه ها از جمله داشتن سالن های مرغداری مجهز، تجهیزات، دانه و مواد خوراکی، داروها و واکسن و... بهترین ها برای مرغداران گرامی فراهم شود تا با خیال آسوده در نهایت گوشت مرغ سالم و مغذی به دست مرد برسد.
یکی از مهم ترین نکات که همان داشتن محیط سالم و عاری از هرگونه آلودگی و بیماری دغدغه مرغداران است. در این مقاله سعی داریم که بهترین مواد ضد عفونی کننده و روش های تشخیص و هر آن چیزی که به آن مربوط می شود را بطور کامل شرح دهیم. پس خوشحال و خرسند می شویم که تا پایان همراه ما باشید.
چرا باید سالن مرغداری را ضد عفونی کرد؟
در هر محیطی که مرکز نگهداری و تجمع گروهی جاندارن است، مهم ترین موضوع پاکیزگی و بهداشت آن محیط می باشد. از خانه ها که آدم ها بصورت خانوادگی و یا انفرادی زندگی می کنند تا مکان هایی که برای نگهداری سایر جاندارن تعبیه شده است. گلخانه ها که محل نگهداری زیباترین مخلوقات خداوند هستند تا گاوداری و مرغداری ها که محل نگهداری حیواناتی هستند که تامین کننده غذای ما انسان ها هستند.
بخش مهمی از پیشگیری و کنترل بیماری در فرآیند پرورش طیور، ضدعفونی و میکروبزدایی است. که اغلب با کمی تلاش میتوان به نتیجه مطلوب رسید. برای پرورش جوجههای سالم و با کیفیت باید محیطی تمیز داشته باشید. نظافت، بهداشت و ضدعفونی مداوم و دورهای بدون وقفه راهکارهای توقف آلودگی و بیماری در چرخه تولید میباشد.
در واقع برای بقا و داشتن زندگی راحت و دوری از هرگونه بیماری و مشکلات جسمی باید محیطی که هر جانداری در آن زندگی می کند نهایت پاکیزگی و بهداشت را داشته باشد.
بهترین زمان ضد عفونی کردن سالن مرغداری چه زمانی است؟
تحقیقات صاحبان این صنعت را به این نتیجه علمی رسانده است که باید 10 الی 15 روز قبل از انتقال پرنده ها و یا جوجه ریزی داخل سالن پرورش، با استفاده از شوینده های و ضوعفونی کننده های مرغداری این محیط را به خوبی ضدعفونی کرد.
چرا مراحل ضد عفونی کردن را قبل از ورود جوجه ها انجام می دهند؟
هر چند که می توان در همه زمان فرآیند ضد عفونی کردن را انجام حتی اگر این عمل در هر زمان اصولی و بر پایه علم نباشد. اما قطعا دلایل تخصصی وجود دارد که عنوان می شود بهترین زمان قبل از انتقال پرنده ها به داخل سالن برای ضد عفونی کردن می باشد.
حالا چرا؟
1- وقتی که سالن خالی از جوجه و مرغ ها است با خیال راحت تری می توان از مواد ضد عفونی کننده استفاده کرد. چرا که هر چند بهترین و کم خطر ترین مواد ضد عفونی کننده مرغداری را استفاده کنیم باز هم این مواد پایه شیمیایی دارند و ممکن است آسیب های احتمالی برای پرنده ها داشته باشند.
2- در زمان خالی بودن سالن های مرغداری، تمامی دستگاه ها و تجهیزات مثل ظروف آب خوری، ظروف دون خوری و.... را می توان با صبر و حوصله بیشتر و با نهایت دقت با استفاده از مواد ضد عفونی کننده کاملا ضد عفونی کرد.
3- کارگران عزیزی که مسئول انجام ضد عفونی هستند، بدون دغدغه در تمامی نقااط سالن دسترسی دارند و هیچ نقطه ای از دید آنها برای ضد عفونی کردن پنهان نخواهد ماند.
4- قبل از ورود جوجه قطعا سالن تمیز است یعنی تمامی فضولات، پر ها و..... از محیط بطور کامل جمع آوری شده است. تمیز بودن سالن خود باعث می شود که هیچ مانعی برای رسیدن مواد ضد عفونی کننده وجود نداشته باشد و سطوح کاملا ضد عفونی شوند.
5- وقتی محیط کاملا ضد عفونی و تمیز باشد با خیال راحت تر و اطیمنان خاطر بدون داشتن نگرانی می توان مرحله انتقال جوجه ها را محیط سالن انجام داد.
بهترین ضد عفونی کننده مرغداری کدام است؟
نور خورشید به عنوان یکی از ضد عفونی کننده های طبیعی شناخته می شود. اشعه فرابنفش خورشید خاصیت ضد عفونی کنندگی داشته و اگر سالن های مرغداری به گونه ای طراحی و ساخته شوند که در طول روز امکان تابش نور آفتاب به داخل سالن وجود داشته باشد، می تواند تاثیر مثبت در ضدعفونی کردن محیط داشته باشد.
این مورد مانند نور خورشید یک عامل طبیعی است که البته توانایی از بین بردن میکروب و ضد عفونی کردن را ندارد. سرما و کاهش دمای محیط رشد و نمو میکروب ها را بسیار بسیار کند می کند. البته این مورد باید زیر نظر متخصصین و اصولی انجام شود و نمی توان تصادفی دمای سالن ها را کاهش داد که خود می تواند باعث آسیب رساندن به جوجه ها شود.
مانند حرارت که در دو حالت خشک شعله افکن و مرطوب بخار حاصل از آب جوش مورد استفاده قرار می گیرد. از روش خشک برای پاکسازی سطوح و از روش مرطوب به منظور تمیزکاری قفس، دانخوری، آبخوری و ابزار جوجه کشی استفاده می شود.
-
ضدعفونی کنندههای شیمیایی
ضد عفونی کننده های شیمیایی که بیشترین کاربرد را نسبت به موارد گفته شده دارند، امروزه انواع مختلفی پیدا کرده اند که هر یک ویژگی ها و در کنار آن قطعا مضراتی برای مصرف کننده ها به دنبال دارد که بطور کامل در این مقاله با آنها آشنا خواهید شد.
ضدعفونی کننده شیمیایی از ترکیب مواد شیمیایی ساخته می شود که انواع مختلف دارند تعدادی از پرکاربردترین آنها عبارت اند از: ترکیبات چهارگانه کلراید، فنلی، ید و آمونیوم،گاز فرمالین و کروزول و اسید کرسیلیک هر کدام از این مواد شیمیایی تاثیرگذاری متفاوتی بر میکروب ها و باکتری ها و عامل بیماری زا محیط دارند.
آشنایی با انواع ضد عفونی کننده های شیمیایی
در واقع مایعی است به رنگ زرد و قهوه ای که از مشتقات زغال سنگ قیر اندود به شمار می آید و از بوی نامطلوبی برخوردار است. این ماده خطرناک بوده و در صورت تماس با پوست باعث تحریک آن می شود. برای استفاده از این محلول به آن آب اضافه می کنند تا به شیری تغییر رنگ دهد. این ماده شیمیایی تاثیر زیادی بر استرلیزه کردن محیط مرغداری و جرم کشی دارد. با این وجود استفاده از آن می تواند برای جوجه های یک روزه خطرناک باشد و به آنها آسیب بزند.
بی رنگ است قدرت نفوذ بالایی دارد این گاز باعث نابودی انواع میکروب ها، ویروس ها، قارچ ها و اسپورها می شود. غلظت گاز مورد استفاده برای ضدعفونی معمولا چهار در صد است.
یکی از شناخته شده ترین محلول ضدعفونی کننده مرغداری ها فرمالین 37 درصد مرغداری است که از شرکت های فعال در صنعت تولید شوینده دامداری و مرغداری امکان خرید دارد.
روش استفاده از محلول فرمالین 37 درص در سالن مرغداری
از ضدعفونی فرمالین هم به صورت گاز استفاده می شود و هم به صورت مایع روش ضدعفونی کردن مرغداری با هر کدام از این موارد متفاوت است. به هنگام استفاده از محلول فرمالین باید نزدیک چهل درصد از محلول فرمالین 2 درصد را با 5 لیتر آب ترکیب کنید. سپس آن را با کمک اسپری پاش های مخصوص بر روی دیوارها، کف، سطوح مختلف و سقف مرغداری اسپری کنید.
روش استفاده از گاز فرمالین در سالن مرغداری
در این روش به ازای هر 100 متر مرغداری به 2 لیتر فرمالین چهل درصد، 2 لیتر آب و 1700 گرم پرمنگنات نیاز دارید.
برای ضدعفونی با گاز فرمالین لازم است ظرف های مخصوص استرلیزه کردن با گاز فرمالین را تهیه کنید این ظرف ها که از قبل حاوی گاز پرمنگنات هستند را در فاصله های حدود 15 متر از یکدیگر در سراسر مرغداری تعبیه کنید. سپس ترکیب آب و فرمالین ها را به ظرف اضافه کنید.
نکات بسیار مهم در زمان استفاده از فرمالین برای ضد عفونی کردن
برای استفاده از محلول فرمالین مرغداری به عنوان ضدعفونی کننده ابعاد داخلی سالن پرورش طیور را در نظر بگیرید. یعنی طول، عرض و ارتفاع آن و برای جلوگیری از ورود هوای بیشتر، همه منافذ مانند پنجرهها و دریچههای هوادهی را با مواد پلی اتیلن بسته نگه دارید.
یک ظرف با دهانه بزرگ نشکن مانند ظرف لعابی یا سرامیکی با اندازه نسبتا بزرگ تهیه کنید که بتواند حجم فرمالین و مواد دیگر را در خود جای دهد. اطمینان حاصل کنید که دمای محیط حدود 24 درجه سانتیگراد و رطوبت نسبی 75 درصد باشد.
گاز فرمالدئید در محیط گرم و مرطوب بهترین عملکرد را دارد. مقدار پرمنگنات پتاسیم (KMnO4) و حجم مربوطه فرمالین مورد نیاز را اندازه گیری کنید. حجم آن معمولا دو برابر وزن پرمنگنات پتاسیم است. فرمالین را به آرامی به KMnO4 اضافه کنید.
سالن مرغداری را به مدت 1 هفته بسته نگهدارید. پس از یک هفته در و پنجرهها را باز کنید و اجازه دهید گاز باقیمانده ازسالن خارج شود. سپس در و پنجرهها را دوباره ببندید تا جوجهریزی کنید.
گازدهی شامل استفاده از مواد شیمیایی سمی است. از این رو، اقدامات احتیاطی وجود دارد که باید در حین گازدهی رعایت شوند و عبارتند از موارد زیر:
گاز فرمالدئید سمی است لذا از این رو باید از استنشاق آن خودداری نموده و حتما از ماسک تنفسی استفاده گردد.
برای جلوگیری از تحریک پوستی نباید اجازه دهید فرمالین با پوست یا دست شما تماس پیدا کند. بنابراین قبل از استفاده از فرمالین از یک جفت دستکش مناسب استفاده نمایید.
هرگز و هرگز در حضور طیور و جوجهها گازدهی انجام ندهید.
KMnO4 را به فرمالین اضافه نکنید و برای جلوگیری از انفجار و واکنش مواد شیمیایی فرمالین را به KMnO4 اضافه کنید.
ضد عفونی کننده مرغداری باید چه ویژگی داشته باشد؟
- سمیت بسیار بالایی نداشته باشد.
- حساسیت پوستی برای طیور ایجاد نکند.
- سرعت نفوذ و اثرگذاری بالایی داشته باشد.
- قابلیت ترکیب و انحلال در آب را به راحتی داشته باشد.
- نفوذ پذیری زیادی به درزها و منافذ موجود در سطوح داشته باشد.
- قدرت اثرگذاری بسیار بالایی در عمق میکروب ها و ویروس ها داشته باشد.
- قیمت معقول و مناسبی داشته باشد و به راحتی در بازار مصرف موجود باشد.
- قدرت اثرگذاری و از بین بردن طیف گسترده ای از میکروب ها و انواع ویروس ها و بیماری ها باشد.
- بعد از پایان مراحل ضد عفونی کردن سالن قابل استفاده باشد و اثرات آن به راحتی و با سرعت قابل رفع شدن از محیط باشد.
چه عواملی بر میزان اثر گذاری ضد عفونی کننده ها موثر است؟
عوامل مختلفی بر میزان تاثیرگذاری موادهای ضدعفونی کننده موثر است.
1- نحوه ترکیب و میزان غلظت ضدعفونی کننده ها است که باید به صورت صحیح انجام شود. معمولا به هنگام تهیه ضدعفونی کننده توصیه های ضروری شرکت سازنده را برای ترکیب صحیح مواد ضدعفونی کننده به همراه ماده اصلی به شما خواهند داد. بنابراین عدم رعایت این دستورالعمل ها می تواند باعث کاهش اثر بخشی آنها شود. از جمله فاکتورهای موثر برای استفاده از مواد ضدعفونی کننده مقدار حرارت است به همین جهت رعایت حرارت مناسب موجب اثربخشی بیشتر مواد ضدعفونی کننده می شود.
2- مدت زمان قرار دادن مواد ضدعفونی در محیط مرغداری بر مقدار تاثیرگذاری آن دخیل است. هرچه مدت بیشتری بر روی سطح باشد میکروب ها و ویروس ها و باکتری های بیشتری نابود می شوند.
3- یکی دیگر از عوامل مهم در میزان تاثیرگذاری مواد ضدعفونی کننده پاکسازی محیط مرغداری قبل از انجام عملیات ضدعفونی کردن است. هرچه سطوح پاکیزه تر و تمیزتر باشد تاثیر مواد ضدعفونی کننده برای از بین بردن مواد آلوده بیشتر خواهد شد.
ضد عفونی کردن مرغداری شامل چه مواردی می باشد؟
1- دانخوریها و آبخوریهای مورد استفاده در محوطه مرغداری باید روزانه تمیز شوند.
2- شستشو باید با آب گرم انجام و سپس با یک ضدعفونی کننده موثر ضدعفونی شود.
3- اطمینان حاصل کنید که کلیه وسایلی که با لوازم مرغداری، چمن، باغچه و تجهیزات مرغداری تماس داشتهاند را قبل از انتقال به مکان دیگر شسته و ضدعفونی شوند. در مواردی که قرار است برخی تجهیزات به مزرعه وارد شوند نیز باید به همین ترتیب عمل شود.
4- تمیز نگه داشتن تجهیزات مرغداری از تجمع عوامل بیماریزا و ایجاد مشکلات بهداشتی جلوگیری میکند. در صورت وجود قفسها لازم است در فواصل زمانی معین ضدعفونی شوند. ممکن است آنها را در معرض نور آفتاب قرار داده و سپس ضدعفونی شوند، اما پاک کردن کود قبل از ضدعفونی قفس ضروری است. اگر هنوز کود روی تجهیزات وجود داشته باشد، استفاده از ضدعفونیکننده موثر نخواهد بود.
5- تجهیزاتی که به تازگی خریداری شده اند باید قبل از استفاده کاملا با شوینده شسته شوند یا در غیر اینصورت ضدعفونی شوند.
6- تازه خریداری شده نیز باید با شوینده شسته و یا ضدعفونی شوند.
7- تجهیزات طیور مانند جعبه تخم مرغ، قفس، بیل یا چنگک، نباید بین سالنهای مجاور به اشتراک گذاشته شود.
8- دانخوریها و آبخوریها را روزانه تمیز کنید.
مراحل ضد عفونی کردن سالن مرغداری
در سالن های پرورش طیور، حشرات مختلفی از جمله سوسک وجود دارند. این حشرات به راحتی میتوانند ناقل بیماری باشند و آلودگی را از گله ای به گله دیگر یا از پرنده به پرنده دیگر منتقل کنند. سطح بستر مرغداری برای تجمع بسیاری از حشرات محل مساعدی می باشد.
قبل از اینکه بخواهید بستر سالن را تخلیه کنید، باید این حشرات را از بین ببرید. وگرنه آنها به اطراف مهاجرت نموده و در صورت بازگشت مجدد طیور را آلوده خواهند کرد. لذا زمانیکه تمامی پرنده ها را از سالن تخلیه کردید بهتر است که در قدم اول ابتدا با یک حشره کش مناسب بستر و دیواره های سالن را سم پاشی کنید.
-
خروج تجهیزات از داخل سالن
تجهیزاتی که قابل جدا شدن هستند مثل دانخوری و آبخوری های دستی، سیستم توزیع دان و … از سالن جدا نموده و آنها را بر روی یک محل با کف سیمان یا آسفالت قرار دهید. این تجهیزات باید با آب گرم و مایع شوینده مثل صابون به خوبی شست و شو تمیز شوند.
-
تخلیه کود موجود بر روی بستر
تمامی کود و بستر موجود بر کف سالن باید جمع آوری و به بیرون از سالن منتقل شوند. فاصله محل تخلیه کود با سالن حداقل باید 500 متر باشد. کود و فضولات مرغداری محل تجمع بسیاری از بیماری های ویروسی، باکتریایی و انگلی می باشند. از آنجایی که طیور همیشه در تماس با فضولات هستند، اگر فضله آنها به بیماری آلوده باشد، آن بیماری به سرعت در بین گله پخش خواهد شد.
در زمان جمع آوری کود از داخل سالن حتما از وسیله نقلیه سرپوشیده استفاده کنید تا از ریخت و پاش کود در محوطه جلوگیری شود. پس از جمع آوری، کودها باید در محل مناسبی انباشته شوند، در نتیجه انباشتگی کود، حرارت درونی و سطح قلیایی آن افزایش می یابد که این به نوبه خود باعث از بین رفتن بسیاری از عوامل بیماری زا میشود.
توجه داشته باشید که حتی دان موجود در دانخوری ها و سیستم توزیع نیز باید به دور ریخته شوند. چون ممکن است از دوره قبل به بیماری آلوده شده باشند.
از این مرحله به بعد ورود و خروج افراد بدون رعایت نکات بهداشتی به داخل سالن ممنوع می باشد.
-
شست شو کف، دیواره ها و سقف
قبل از این مرحله بهتر است که تعمیرات لازم در سالن اعمال شوند. یعنی تعمیراتی از قبیل پوشاندن منافذ وترک های سالن، کنترل عملکرد تجهیزات مرغداری داخل سالن و غیره. سپس تجهیزاتی که در داخل سالن باقی مانده اند و امکان جابجایی آنها به بیرون وجود نداشته است باید گرد گیری و جارو شوند. پس از آن کف سالن، دیواره ها و سقف را با آب ولرم و مایع شوینده شست و شو دهید. وسایل برقی و غیر قابل شست و شو نیز باید گردگیری و در صورت امکان با دستمال آغشته به ماده ضدعفونی کننده تمیز شوند.
برای تهیه مایع شوینده می توانید یک لیتر صابون را در 100 لیتر آب یا 500 گرم پودر لباسشویی را در 200 لیتر آب حل نموده و از این محلول شوینده استفاده کنید. این محلول شوینده را با آب ولرم و فشار ضعیف به قسمت های مختلف سالن کف پاشی کنید. کف باید به مدت 30 دقیقه باقی بماند سپس با آب تمیز محل کف پاشی را شستشو دهید.
بعد از شست و شو و خشک شدن کامل داخل سالن، عملیات شعله افکنی را باید انجام دهید. برای اینکار باید کف سالن و دیواره های داخلی تا ارتفاع 1.5 متری با شعله گیری سوزانده شوند. قسمت خارجی و بیرونی سالن نیز تا فاصله 3 الی 5 متری باید شعله گیری شود تا هر نوع پوشش گیاهی و یا آلودگی آحتمالی از بین برود.
-
تمیز کردن لوله های انتقال آب به آبخوری
در داخل لوله های آب مرغداری احتمال تشکیل بیوفیلم وجود دارد. برای همین بهتر است که در زمان ضدعفونی سالن، لوله ها نیز پاکسازی شوند.
تجهیزاتی را که قبلا به بیرون از سالن انتقال نموده اید بعد از شست و شویی و خشک شدن کامل مجددا به داخل سالن آورده و در جایگاه های مشخص شده نصب کنید.
بستر مورد استفاده یا پوشال مرغداری را به صورت خشک و تمیز به داخل سالن انتقال دهید. در صورت استفاده از پوشال باید ضخامت بستر بین 3 الی 5 سانتی متر باشد. پوشال چوب را به طور یکنواخت در کل سطح سالن توزیع کنید.
قبل از گازدهی بایستی تمامی منافذ و دریچه های تهویه سالن را بپوشانید. تمامی وسایل داخل سالن از جمله آبخوری ، دانخوری و ... را به صورت یکنواخت در سطح سالن توزیع کنید تا گاز فرمالین نفوذ پذیری بهتری داشته باشد. با توجه به حجم و فضای سالن باید از ترکیب پرمنگنات و فرمالین یا اجر فرمالین استفاده کنید. این ترکیب شیمیایی باید در داخل ظروف آهنی مناسب قرار گیرند.
توجه: گاز فرمالدهید یک ترکیب شیمیایی خطرناک و سمی می باشد و نباید آن را استنشاق کنید. وقتی از این ماده استفاده میکنید استفاده از ماسک ضدگاز و رعایت تمامی مسائل ایمنی الزامی است.
گاز فرمالدهید باید به مدت 48 ساعت در داخل سالن باقی بماند تا اثرگذار باشد. برای عملکرد مناسب این ضدعفونی کننده شیمیایی دمای 20 درجه و رطوبت 65 درصد در داخل سالن ایده است.
در زمان گازدهی سالن بهتر است که همزمان محوطه سالن را با اب و مایع شوینده بشویید. سپس با استفاده از سم پاش و ضدعفونی کننده شیمیایی تمامی محوطه را سم پاشی کنید. مناطق خاکی نیز بهتر است آهک پاشی شوند.
درب وردی سالن و همچنین درب ورودی مزرعه یک حوضچه کوچک از آب آهک تهیه کنید تا وسایل نقلیه و کارکنان در بدو ورود ضدعفونی شوند. همچنین استفاده از حوضچه آهک در مقابل درب انبار دان و … نیز توصیه میشود.
لازم به ذکر است که در طول مراحل ضدعفونی کردن سالن مرغداری نکات بهداشتی و قرنطیه باید به خوبی رعایت شوند. در غیر اینصورت ضدعفونی سالن بی تاثیر بوده و فقط وقت شما را خواهد گرفت. قرنطینه و بهداشت از روز اول تا روز آخر باید به خوبی رعایت شود.