چند سالی می شود که تب کراتینه کردن یا همان صاف کردن به وسیله ترکیبی از مواد شیمیایی در سالن های زیبایی گرم شده و طرفداران بسیار زیادی برای خود پیدا کرده است. خوب طبیعتا این فرآیند رویای افرادی را که آرزو داشته اند که دست موهای فر و یا مجعدشان برای مدت کوتاهی هم که شده راحت شوند و چهره خود را با موهای لخت شلاقی ببینند، به واقعیت تبدیل کرد.

اما نکته ای که شاید در ابتدای امر بخصوص در صنعت زیبایی بسیار مورد کم توجهی قرار می گیرد، عوارض احتمالی کراتینه کردن مو است. که غیر قابل انکار است چرا که مواد شیمیایی در کنار فوایدی که دارند بدون شک مضراتی نیز برای سلامتی انسان به دنبال دارند که شاید به اندازه مزایای آن مورد عنایت قرار نگیرد.

ما تصمیم داریم که در این مقاله به بررسی دقیق و مفصل عوارض کراتینه کردن مو بپردازیم تا شما مخاطبین عزیز را هر چند کم ولی در مسیر تصمیم گیری برای انجام و یا انجام ندادن این کار کمک کرده باشیم.

کراتینه با موها چکار می کند؟

کراتین یک پروتئین طبیعی است، که در سلول‌های اپیتلیال یا بافت پوششی بدن انسان یافت می‌شود. این نوع پروتئین در لایه‌های داخلی و خارجی پوست قرار داشته و به تشکیل بافت ناخن، مو و پوست کمک می‌کند. علاوه بر این، بدن به طور طبیعی کراتین تولید و به توسعه ساختار بافت‌های پوستی کمک می‌کند. بنابراین، کراتین یک ماده شفادهنده برای درمان مو و پوست خشن، خشک و آسیب‌دیده است. درمان‌های کراتینه مو برای موهایی که تحت تاثیر شرایط آب‌و‌هوایی، محصولات شیمیایی و آسیب‌ ناشی از محیط خشک و زبر شده‌اند، مفید است.

اما کراتینه مو که در سالن‌های زیبایی انجام می‌شود، با استفاده از مواد شیمیایی و مصنوعی به تسریع فرآیند ترمیم مو کمک می‌کند. این فرآیند شامل استفاده از یک محلول فرموله‌شده مخصوص به مو است. این فرآیند ساختار مو را می شکند و آن را در وضعیت ظاهری بهتر و صاف‌تری قرار می‌دهد. سپس موها با اتوی بسیار داغ صاف می‌شوند. این روش معمولا تا 3 تا 5 ماه ماندگاری دارد. کراتینه مو که در سالن‌های زیبایی انجام می‌شود، ظاهر موهای شما را برای مدتی صاف و سالم نشان می‌دهد. با این وجود مواد مورد استفاده در این روش کاملا شیمیایی و مضر است. به همین دلیل کراتینه غیرطبیعی مو به نوعی خودش آسیب‌ است تا درمان.

آشنایی با انواع روش کراتینه مو

به طور کلی انواع روش‌های صافی مو با کراتین به ۲ دسته تقسیم می‌شوند که تفاوت اصلی آن‌ها در نوع موادی است که برای کراتینه استفاده می‌کنند.

• کراتینه صافی

در این روش تمرکز اصلی بر صافی و لختی موهای فر است. روش کراتینه صافی به ۲ شکل انجام می‌شود:

• صافی ژاپنی: موهای فر در این روش که مدت ماندگاری آن بیشتر است، بسیار لخت، صاف و ابریشمی می‌شوند.
• صافی برزیلی: میزان لختی مو و ماندگاری آن در این روش به نسبت صافی ژاپنی کمتر است؛ با این حال اغلب خانم‌ها طرفدار صافی برزیلی هستند.

• کراتینه احیاکننده

موادی که برای کراتینه مو احیاکننده استفاده می‌شود، علاوه بر صافی مو به ترمیم بافت موهای آسیب‌دیده کمک می‌کند. بنابراین اگر موهای فر و وز شما دچار آسیب‌دیدگی شده و شکننده است، روش کراتینه احیاکننده را انتخاب کنید.

مزایای کراتینه کردن مو چیست؟

• سلامت

بیوتین موجود در کراتین باعث انعطاف‌پذیری پوست سر و ضخیم کردن تار موها می‌شود. همچنین فولیکول‌های پوست سر با استفاده از این ماده تقویت می‌شوند.

• درخشندگی

اثرات اشعه ماوراء‌بنفش و آلودگی که باعث ایجاد موهای خشک و شکننده می‌شود را می‌توان به طور موثر با کراتینه طبیعی از بین برد. کراتین به افزایش سرعت جریان رنگدانه در موهای شما کمک می‌کند و در نتیجه به موهای شما درخشندگی می‌بخشد. همچنین ویتامین E موجود در کراتینه‌های طبیعی از تارهای مو محافظت کرده و آن‌ها را براق می‌کند.

• استحکام

مواد موجود در کراتینه طبیعی سرشار از پروتئین و مواد معدنی است. کراتین با پاکسازی فولیکول‌ها و درمان منافذ آسیب‌دیده، باعث تشکیل کلاژن می‌شود و در نتیجه تار موهای محکم و قوی رویش می‌کند. این عناصر همچنین اثرات آلودگی بر موها را کاهش می‌دهد.

• مقاومت در برابر آسیب‌های محیطی

ریزش مو، خشکی و شکنندگی، همه ناشی از عوامل محیطی است. کراتین حاوی غلظت بالایی از ویتامین C  و ویتامین E  است. ویتامین C  در از بین بردن میکروب‌ها و

چربی اضافی که فولیکول‌ها را مسدود می‌کنند، نقش دارد، در حالی که ویتامین E  به عنوان یک سد محافظ برای جلوگیری از آسیب بیشتر عمل می‌کند.

• ترمیم موهای آسیب‌دیده

اشعه ماوراء بنفش موها را ضعیف می‌کند و باعث از بین رفتن سلول‌های پوست سر می‌شود. درمان طبیعی کراتینه سرعت بازسازی سلولی را افزایش می‌دهد و در برابر آسیب بیشتر UV از موها محافظت می‌کند. کراتین با ویتامین‌ها، مواد معدنی و اسیدهای آمینه خود به ترمیم تارهای آسیب دیده مو کمک می‌کند و آن‌ها را قوی‌تر و در عین حال قابل کنترل‌تر و صاف‌تر می‌کند.

• بهبود بافت مو

کراتین سلامت سلول‌هایی را که تارهای مو را تشکیل می‌دهند بهبود بخشیده و از این طریق موخوره را کاهش می‌دهد. در نتیجه بافت موی شما بدون موخوره، براق و سالم به نظر می‌رسد.

• عدم نیاز به سشوار و اتو مو

استفاده همیشگی از سشوار و اتوی مو، علاوه بر زمان‌بر بودن، به دلیل حرارت بالایی که دارند باعث آسیب دیدن بافت مو، ایجاد موخوره و شکنندگی می‌شوند. علاوه بر آن، این محصولات موهایتان را به طور موقت صاف می‌کنند و پس از شستشو، موها مجددا به حالت اولیه خود باز می‌گردند.

اما تکنیک کراتینه، یک روش نیمه دائمی است که در طی آن موها صاف می‌شوند و پس از شستشوی آن‌ها نیز این صافی از بین نخواهد رفت. تنها کافیست هر ۳ تا ۶ ماه یکبار، ریشه موهایتان را ترمیم کنید تا همیشه از داشتن موهای صاف لذت ببرید.

• کاهش موخوره

 صاف کردن کوتیکول‌های مو می‌تواند وز شدن و موخوره را کاهش دهد و موهای شما را درخشان‌تر کند.

ماده اصلی و اولیه تولید کراتین چیست؟

درمان کراتینه شامل استفاده از یک محلول است که از مغازه‌های آرایشی بهداشتی خریداری می‌کنید. این محلول با استفاده از فرمالدئید تهیه می‌شود و اعتقاد بر این است که فرمالدئید ماده‌ای است که می‌تواند به موهای شما آسیب برساند. اما این ماده شیمیایی نه تنها برای مو، بلکه برای سلامت کلی شما نیز مضر است.

طبق یک مطالعه، استفاده از این ماده شیمیایی در فضای بسته مانند سالن بسیار خطرناک است، زیرا می‌تواند عوارض جانبی مانند گلودرد یا خارش چشم داشته باشد. بخشی دیگر از مشکل فرمالدئید در درمان‌های کراتینه این است که محصولات موجود در بازار ممکن است حاوی فرمالدئید بسیار بیشتری نسبت به آنچه تبلیغ می‌شود داشته باشند.

به عنوان مثال، یک مطالعه در سال 2014 روی مارک‌های کراتین عرضه شده در آفریقای جنوبی نشان داد 6 محصول از 7 محصول موجود در بازار حاوی 0.96 تا 1.4 درصد فرمالدئید هستند که این مقدار، پنج برابر بیشتر از سطح ایمن توصیه شده، یعنی 0.2 درصد است. یک مطالعه در سال 2011 به طور مشابه سطوح بالاتر فرمالدئید را در 4 مارک معروف درمان کراتینه که در سرتاسر دنیا از آنها استفاده می‌شود، نشان داد.

آژانس ثبت مواد سمی و بیماری‌ها خاطرنشان می‌کند قرار‌گرفتن در معرض سطح فرمالدئید 0.1 تا 0.5 قسمت در میلیون (ppm) می‌تواند باعث تحریک بینی و چشم، اثرات عصبی و افزایش خطر ابتلا به آسم و آلرژی شود. در سطوح 0.6 تا 1.9 ppm، افراد ممکن است اگزما یا تغییراتی در عملکرد ریه خود تجربه کنند.

مطالعه‌ی سال 2011 که در بالا ذکر شد، نشان داد غلظت فرمالدئید در یک سالن در طول بخش سشوار در یک درمان کراتینه از 0.08 تا 3.47 ppm خواهد بود. در طول بخش اتوی صاف‌کننده‌ی درمان هم غلظت فرمالدئید از 0.08 تا 1.05 ppm متغیر بود. حد بالایی هر دو محدوده بسیار فراتر از آن چیزی است که اکثر مردم می‌توانند تحمل کنند.

حال اگر شما فقط یک بار موهای خود را کراتینه کنید، ممکن است اثرات زیادی از فرمالدئید را احساس نکنید. اما اگر یک آرایشگر هستید که به طور مرتب در سالن کار می‌کنید، این نوع قرار‌گرفتن در معرض فرمالدئید می‌تواند تأثیر بیشتری بر سلامتی شما داشته باشد.

عوارض کراتینه کردن مو چیست؟

• ریزش مو

 درمان کراتینه شامل مقدار زیادی مواد شیمیایی خشن و حرارت زیاد است. این امر مسلما به موهای شما آسیب می رساند. افرادی که موهای نازک دارند ممکن است بیشتر با این مشکلات روبرو شوند. این مواد شیمیایی مضر می توانند به موهای شما نفوذ کرده و باعث آسیب داخلی شوند، روی ریشه موهای شما تأثیر بگذارند و تار موهای شما را ضعیف کنند. بسیاری از افراد نیز از ریزش موی بیش از حد بلافاصله پس از انجام درمان شکایت دارند و این موضوع برای افرادی که کراتینه درمانی را به صورت روتین انجام می دهند رایج است.

• وز مو

 این یکی دیگر از عوارض جانبی طولانی مدت درمان کراتینه مو است. اگرچه ممکن است در ابتدا متوجه موهای نرم و صاف شوید، اما نتایج در عرض چند هفته از بین می رود و موهای شما خشک و وز می شود. مواد شیمیایی خشن موجود در درمان کراتینه واقعا می تواند به موهای شما آسیب برساند و روغن طبیعی و رطوبت موهای شما را از بین ببرد.

• مشکلات تنفسی

 فرمالدئید خبر بدی برای راه‌های هوایی فوقانی بدن شماست. غلظت بالای 50 قسمت در میلیون می‌تواند باعث ایجاد مایع در ریه‌ها یا تحریک برونش شود. حتی غلظت‌های پایین‌تر از این ماده شیمیایی می‌تواند باعث سفتی قفسه سینه، خس خس سینه، سرفه و احساس سوزش در ریه‌ها و بینی شود.

• سوزش چشم

 هنگام استفاده از فرمالدئید در نزدیکی چشم باید 100 درصد مراقب باشید. تماس مستقیم چشمی می‌تواند باعث ایجاد زخم یا کدر‌شدن قرنیه یا در موارد شدید کوری شود. اما حتی اگر فرمالدئید به چشم شما هم نرود، باز هم می‌تواند باعث سوزش، قرمزی، خارش و ریزش اشک شود.

• واکنش‌های پوستی

 احساس سوزش خفیف در طول درمان کراتینه بسیار رایج است. اما برخی از افراد نیز درماتیت تماسی آلرژیک، کهیر و التهاب را تجربه می‌کنند.

• مشکلات سیستم گوارش و شکمی

 شما هرگز نباید فرمالدئید بخورید. مصرف حتی مقدار کمی از آن می‌تواند باعث تهوع، استفراغ و درد معده شود. در موارد شدید، ورود فرمالدئید به معده می‌تواند باعث آسیب به اندام‌های داخلی و مرگ شود.

• واکنش آلرژیتیک

برخی از افراد ممکن است واکنش آلرژیک به مواد شیمیایی مورد استفاده در کراتینه مو نشان دهند. این می تواند علائمی مانند خارش، قرمزی و تورم پوست سر ایجاد کند. در موارد شدید، ممکن است باعث آنافیلاکسی شود، یک واکنش آلرژیک تهدید کننده خطرناک که می تواند منجر به مشکل در تنفس و شوک شود.

عوارض کراتینه مو برای خانم های باردار و شیرده

زنان باردار در این دوران باید از تنفس گاز فرمالدهید دور باشند؛ زیرا استنشاق این گاز برای زنان حامله به شدت خطرناک است. از طرفی باید بدانید مواد شیمیایی کراتین می‌توانند از طریق ریشه مو وارد جریان خون شوند که در این صورت روی رشد جنین اثر منفی می‌گذارند. در واقع عوارض کراتین مو در بارداری به حدی زیاد است که زنان حامله نباید حتی در سالن زیبایی که این خدمات ارائه می‌شود، حضور داشته باشند.

همچنین از عوارض کراتینه مو در شیردهی باید به ترکیبات شیمیایی مضر مانند فرمالدئید و فرمالین اشاره کنیم که از طریق شیر مادر به نوزاد منتقل می‌شوند. در این صورت ابتلای کودکی که از شیر مادر تغذیه می‌کند به خارش شدید پوست، قرمزی و بثورات پوستی افزایش می‌یابد. از همین‌رو FDA (سازمان غذا و داروی ایالت متحده امریکا) کراتین مو در دوران بارداری و شیردهی را تحت هر شرایطی ممنوع اعلام کرده است.

عوارض کراتین مو در آقایان

بعضی از آقایان نیز مانند خانم‌ها، توجه زیادی به مدل موهای خود دارند و ممکن است برای براق، صاف و نرم‌تر شدن آن‌ها، به دنبال روش کراتینه کردن باشند. اما عوارض کراتین مو مردانه کم نیست و برخی از آن‌ها عبارتند از:

• ریزش مو
• خشکی بیش از حد موها
• تسریع روند چرب شدن مو
• کم حجم به نظر رسیدن موها
• ایجاد شوره سر و التهابات پوستی
• از بین رفتن درخشندگی طبیعی موها
• ابتلا به آلرژی، سوزش چشم یا حساسیت و تحریک پوست، به علت قرار گرفتن در معرض فرمالدهید

نتیجه گیری

سعی کرده ایم در فرضت این مقاله شما را بطور مفصل با مضرات کراتینه کردن مو در بخش های مختلف آشنا کنیم. هر چند که خودداری مردن از این کار بسیار سخت است چرا که فرآیندی است که به افزایش زیبایی و لا اقل حس بهتر بودن را به خصوص به خانم ها القا می کند. اما سلامتی همان تاجی که بر سر انسان های سالم است و فقط بیماران آن را می بیند آنقدر ارزشمند است که ارزش داشته باشد، حداقل اگر مصمم به انجام این کار هستید، بیشتر تحقیق کنید و سپس با آگاهی کامل از تمام جوانب کار اقدام کنید.