کاربرد اسید آمینه در پرورش طیور

انواع پرنده های گوشتی و تخم گذار که از نظر استفاده می توان گفت که مرغ مهمترین آنها می باشد، منبع غنی پروتئین هستند. فرآیند پرورش و تغذیه مرغ ها از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است و باید به منابع تغذیه ای که مرغ ها دریافت می کنند که از جمله مهم ترین آنها اسید آمینه می باشد، اهمیت ویژه ای داد. ما در این مقاله به بررسی و شرح کامل اسید آمینه می پردازیم.

اسید آمینه چیست؟

آمینو اسیدها یا آمینه اسید یک واحد عملکردی و ساختاری پروتئین هستند که به دو گروه تقسیم بندی می شوند. این دو گروه عبارتند از:

1. آمینه اسید ضروری

حیوانات پروتئین هایی را که دارای ۲۲ اسید آمینه هستند می سازند اما برعکس گیاهان، حیوانات قادر نیستند تمام اسیدهای آمینه را بسازند. اسیدهای آمینه ای را که در بدن حیوانات ساخته نمی شود باید از طریق غذا تامین شود از این رو این اسیدهای آمینه، اسیدهای آمینه ضروری می نامند.

1. آمینه اسید غیر ضروری

به آن دسته اسید آمینه هایی که بطور طبیعی در بدن حیوانات ساخته می شود، اسید آمینه غیر ضروری نامیده می شوند.

چند نوع اسید آمینه وجود دارد؟

1-    منواسیدهای آمینه

گلایسین: تنها اسید آمینه ای که فاقد کربن ناقرینه است و در ساختمان پروتئین هایی مانند کلاژن الاستین و رشته های ابریشم به مقدار فراوان وجود دارد.

آلانین: در تمام پروتئین ها فراوان است.

والین: اسید آمینه ضروری برای انسان بوده و به مقدار کم در برونشیت ها یافت می شود.

لوسین: اسید آمینه ضروری برای انسان بوده و در بیشتر پروتئین ها به مقدار زیادی وجود دارد.

ایزولوسین: اسید آمینه ضروری برای انسان است که به مقدار بسیار کمتر از اسیدهای آمینه دیگر در پروتئین ها وجود دارد ایزولوسین دوکرین ناقرینه دارد.

مطالعه کنید: محصول ضدعفونی کننده فرمالین 37 درصد

2-    اسید آمینه الکل دار

سرین: اسید آمینه ای است که در رشته های ابریشم بسیار فراوان بوده و در ساختمان چربی ها و پروتئین های مرکب نیز شرکت می کند.

ثروئین: اسید آمینه الکل داری است که برای انسان ضروری بوده و مانند ایزولوسین یک کرین ناقرینه اضافی دارد.

3-    اسیدهای آمینه گوگرددار

سیستئین: این اسید آمینه نقش مهمی در ساختمان فضایی پروتئین ها بر عهده دارد زیرا عامل تبول ( SH-) دو مولکول سیستئین در یک زنجیره ی پپتیدی و با دو مولکول سیستئین در دو زنجیره ی پیتپدی با از دست دادن هیدروژن، پیوند کووالان می سازند.

متیونین: از اسیدهای آمینه ضروری برای انسان است که مقدار آن در پروتئین ها نسبتا کم است متیونین (اسید آلفا آمونیوم – متیل بوتریک) یک اسید آمینه ضروری است که در بدن موجود ساخته نمی شود و باید از طریق جیره وارد بدن شود متیونین پیش ساز اسیدهای آمینه سولفوری سیستئین، تورین و گلونانیون است و در واکنش های ترائی متیلاسیون به عنوان دهنده گروه مشیل از اهمیت زیادی برخوردار است برای مصرف صحیح متیونین وجود فاکتورهای ویتامین B6 ، B1، کولین، اسید فولیک و منیزیم ضروری است. متیونین یک عامل کیلیت دهنده است که در هر دو روند رشد و متابولیسم شرکت می کند و نیز به همراه کولین و اینوزیتول جزء ترکیبات چربی دوست محسوب می شود.

4-    دی اسیدهای آمینه منو آمیدی

اسیدهای آمینه ای هستند که دارای یک آمین و دو عمل کربوکسیل هستند و به اسید آمینه اسیدی مشهورند.

اسید آسپارنیک: در پروتئین ها به مقدار زیاد یافت می شود. اسیدیته این اسید آمینه زیاد است.

اسید گلوتامیک: مقدار آن در پروتئین ها زیاد است و نقش مهم ان انتقال عامل آمین در واکنش های بیوشیمیایی است.

5-    اسیدهای آمینه آمیدی

این ترکیبات بر روی زنجیره ی جانبی دارای یک عامل أمیدی هستند. این اسیدهای آمینه در سنتز پروتئین ها شرکت نموده و نقش مهمی را در انتقال آمونیاک دارا هستند.

گلوتامین

آسپاراژی

6-    اسیدهای آمینه دی امین

این اسیدهای آمینه دارای یک عامل آمین اضافی هستند.

لیزین: این اسید آمینه برای انسان ضروری بوده و در بیشتر پروتین ها به مقدار فراوان دیده می شود. لیزین در سنتز کلاژن نیز شرکت می کند ولی پس از تشکیل کلاژن، لیزین به دلتا هیدروکسی لیزین تبدیل می شود.

آرژنین: این اسید آمینه در پروتئین هایی مانند پروتامین بسیار فراوان است آرژنین بسیار بازی است گروه انتهایی این اسید آمینه را که شامل سه ازت می بند گوانیدین می نامند.

7-    اسیدهای آمینه حلقوی

بعضی از این اسیدهای آمینه به علت دارا بودن حلقه بنزنی، عطری( آروماتیک ) نامیده می شوند و برخی دیگر دارای یک حلقه هتروسیکل هستند.

فنیل آلانین: از اسیدهای آمینه ضروری برای انسان بوده و در پروتئین ها به مقدار فراوان یافت می شود در ساختمان این اسید آمینه یک حلقه بتزنی و یک زنجیر جانبی آلانین شرکت دارد.

تیروزین: این اسید آمینه به مقدار فراوان در پروتئین ها دیده می شود. حلالیت آن در آب کم است. تیروزین راپارا هیدروکسی فنیل آلانین هم می نامند زیرا از اکسیداسیون فنیل آلانین حاصل می شود.

تریپتوفان: اسید آمینه ضروری برای انسان است که به مقدار کم در پروتئین ها وجود دارد.

هیستیدین: این اسید آمینه در تمام پروتئین هایه مقدار اندکی وجود دارد و فقط مقدار آن در هموگلوبین نسبتا زیاداست.

پرولین: اسید آمینه ای است که در پروتئین هایی مانند کلاژن و رشته های ابریشم به مقدار فراوان دیده می شود. این اسید آمینه نقش مهمی در ساختمان فضایی پروتئین ها به عهده دارد. در حقیقت پرولین از حلقه ایمین مشتق می شود. در کلاژن تعدادی از رولین ها به هیدروکسی رولین تبدیل می شوند.

نقش آمینواسید در رشد حیوانات

• برای سنتز پروتئین ها به کار می روند.
• تغییر ساختار داده و به سایر ترکیبات زیستی تبدیل می شوند.
• بسیاری از اسیدهای آمینه شکسته و تولید انرژی می کنند.

اسیدهای آمینه بلوک های سازنده پروتئین ها و پلی پپتیدها هستند که جزء اصلی ماهیچه ها و بافت های حیوانات هستند. اسیدهای آمینه نیز جزء مهمی در برخی مایعات مانند شیر تشکیل می دهند. اسیدهای آمینه علاوه بر بلوک های سازنده پروتئین های بدن، نقش مهمی در فرآیندهای مختلف بیوشیمیایی و متابولیکی در سلول های حیوانات دارند. بنابراین، از رشد تا تولید و تولید مثل، نقش اسید آمینه در تغذیه و بهره‌ وری حیوانات مزرعه حائز اهمیت است و می‌تواند به میزان قابل توجهی در سودآوری مزرعه کمک کند.

کاربرد اسید آمینه در پرورش طیور

1. ارائه رژیم غذایی سرشار از پروتئین و انرژی به پولک‌ها در مرحله رشد و تخم‌گذاری تأثیر مثبتی بر وزن زرده تخم‌مرغ دارد.
2. مکمل های حاوی اسید آمینه منجربه ایجاد تعادل اسید آمینه در بدن انواع دام و طیور شده و در نهایت کاهش سطح پروتئین خام را حاصل می کند.
3. متابولیسم اسیدهای آمینه تحت تأثیر وضعیت سلامت پرندگان قرار می گیرد. بیماری هایی مانند انتریت نکروز بر هضم، جذب و متابولیسم اسیدهای آمینه تأثیر می گذارد.
4. مکمل اسید آمینه به تولید اسید بوتیریک سکوم و کل اسیدهای چرب با زنجیره کوتاه کمک می کند و از رشد، توسعه، راندمان تبدیل خوراک و بهبود ایمنی حمایت می کند.
5. کاهش از دست دادن نیتروژن در طول متابولیسم پروتئین است که منجر به دفع کم آمونیاک در محیط شده و عملکرد رشد پرندگان را بهبود می بخشد. همچنین، میزان آمینو اسید در خوراک طیور باید متعادل باشد تا از اتلاف انرژی که می تواند به سنتز چربی منحرف شود، جلوگیری شود.
6. مکمل‌های غذایی حاوی اسید آمینه کلات به کاهش سطح پروتئین شوک حرارتی 70 در گردش خون و روده و بیان ژن سیتوکین پیش‌التهابی در جوجه‌های گوشتی تحت استرس گرما کمک می کند. مواد معدنی کمیاب کلات اسید آمینه در رژیم غذایی می توانند با کاهش اثر استرس گرمایی، سلامت روده را بهبود بخشند.

دسته بندی اسیدهای آمینه چگونه است؟

دسته ای که طیور برای تغذیه احتیاجی به آن ها ندارند.

• آلانین
• سرین
• اسپارتیک اسید
• هیدروکسی پرولین

دسته ای که در بعضی شرایط خاص مورد احتیاج طیور است.

• تیروزین
• پرولین
• سیستئین
• اسید گلوتامیک گلاسین

دسته ای که طیور برای تغذیه کاملا به آن ها نیازمند است و قادر به ساختن آن ها در بین نمی باشد.

• متیونین
• لیزبن لوسین
• هیستیدین
• آروتین
• والین
• تریپتوفلى
• تروئین
• فتیل آلاتین
• گلایسین
• تیروزین
• سیستئین

مهم ترین اسید آمینه کدام است؟

1. لیزین
2. متیونین
3. تریپتوفان
4. ترئونین
5. آرژین
6. ایزولوسین
7. لوسین
8. هیستیدین
9. فنیل آلانین

10.والین

تاثیر اسید آمینه در افزایش سیستم ایمنی طیور

وضعیت سلامت پرندگان به طور مستقیم با سیستم ایمنی آنها مرتبط است، در حالی که پرندگان با سیستم ایمنی کافی رشد بهتری دارند. اکثر اسیدهای آمینه ضروری به عنوان منابع حیاتی برای تولید سیتوکین و عملکرد سیستم ایمنی تلقی می شوند. بنابراین، تقاضا برای اسیدهای آمینه ضروری احتمالا در حضور استرس ایمنی یا التهاب افزایش می یابد.

اسیدهای آمینه با تولید آنتی بادی در حیوانات مرتبط است. تامین کافی آمینو اسید در خوراک طیور برای حفظ صلاحیت ایمنی طبیعی و محافظت از میزبان در برابر برخی بیماری ها در همه گونه ها مورد نیاز است.

در صورت دریافت آمینو اسیدها در خوراک طیور، توسعه عملکرد ایمنی در طیور ارتقا می یابد. پرندگان در سطوح بالاتر ترئونین و متیونین جیره با بهبود سیستم ایمنی عملکرد بهتری دارند.

ترئونین به عنوان یک اسید آمینه پروتئین زا عمل می کند و همچنین بخشی از ایمونوگلوبولین ها است. افزایش غلظت ترئونین در رژیم غذایی ممکن است باعث رشد اندام های ایمنی شود، سنتز آنتی بادی را تشویق کند و استرس ایمنی ناشی از ویروس نیوکاسل (ND) یا چالش اشریشیا کلی را کاهش دهد.

متیونین چهار نقش اصلی مرتبط با پاسخ های سیستم ایمنی را به طور مستقیم یا غیرمستقیم ایفا می کند:

۱) مشارکت در سنتز پروتئین

۲) به عنوان یک پیش ساز گلوتاتیون

۳) برای سنتز پلی آمین ها (اسپرمین و اسپرمیدین) که در هسته و رویدادهای تقسیم سلولی شرکت می کنند، لازم است.

4) مهم ترین دهنده گروه متیل برای واکنش های متیلاسیون DNA و سایر مولکول ها است. افزودن متیونین، سیستئین و آرژنین در رژیم غذایی باعث افزایش سطح BWG و IGF-I پلاسما در جوجه های جوان شد.

ساختار شیمیایی اسید آمینه چگونه است؟

هر اسید آمینه از یک کربن نامتقارن به نام کربن α تشکیل یافته‌است که با چهار گروه مختلف کربوکسیل اتم هیدروژن، گروه آمینه بازی و یک زنجیره غیر جانبی پیوند برقرار می‌کند. ریشه R ممکن است یک زنجیره کربنی یا یک حلقه کربنی باشد. عوامل دیگری مانند الکل، آمین، کربوکسیل و نیز گوگرد می‌توانند در ساختمان ریشه R شرکت کنند. زنجیره جانبی خود چندین اتم کربن دارد و آنها را به ترتیبی که از کربن آلفا، فاصله می‌گیرند، با حروف بتا (β)، گاما (γ) و دلتا (δ) نشان می‌دهند. اگر در حالی که عامل COOH روی کربن آلفا قرار داد عامل NH۲ روی کربن‌هایی غیر آلفا قرار گیرد.

نوع اسید آمینه به β، γ یا δ تغییر خواهد کرد. اسیدهای آمینه آزاد به مقدار بسیار ناچیز در سلول‌ها وجود دارند. بیشتر اسیدهای آمینه آلفا در سنتز پروتئین شرکت می‌کنند، در صورتی که اسیدهای آمینه بتا، گاما و دلتا واسطه‌های شیمیایی هستند. بیشتر اسیدهای آمینه در pH هفت به صورت دو قطبی در می‌آیند یعنی گروه NH۲ پروتون می‌گیرد و گروه COOH هیدروژن خود را از دست می‌دهد و به صورت –COO- در می‌آید. زنجیره جانبی (گروه) R برای پروتئین‌ها می‌تواند یکی از ۲۰ حالت مختلف ممکن باشد و بدین ترتیب یک الفبای بیست حرفی برای ساخت پروتئین‌ها به‌وجود می‌آید. این بیست اسید آمینه می‌توانند با هر ترکیب و به هر تعداد در کنار هم آمده و به ساخت پروتئین منجر شوند.